Η καρδιαγγειακή νόσος (CVD) είναι σήμερα η κύρια αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως, προκαλώντας το ένα τρίτο των θανάτων παγκοσμίως χωρίς να προβλέπεται μείωση για την επόμενη δεκαετία. Εκτός από το ρόλο των γενετικών, δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, είναι πλέον γνωστοί πολλοί τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η κακή διατροφή.

Η δυσλιπιδαιμία είναι μια μεταβολική ανωμαλία που οδηγεί σε αύξηση των κυκλοφορούντων συγκεντρώσεων της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Χαρακτηρίζεται από αυξημένη LDL χοληστερόλη συχνά σε συνδυασμό με χαμηλές συγκεντρώσεις HDL χοληστερόλης και αυξημένα τριγλυκερίδια. Η αυξημένη LDL χοληστερόλη είναι ένας αιτιολογικός παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και η μείωση των συγκεντρώσεων της είναι ο πρωταρχικός στόχος για τη θεραπεία και την πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου.

Η υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και τρόπου ζωής θα πρέπει πάντα να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος όταν επιδιώκεται η μείωση των συγκεντρώσεων της χοληστερόλης. Με βάση τη σοβαρότητα της δυσλιπιδαιμίας και το συνολικό σκορ κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, μπορεί να συνιστάται πρόσθετη φαρμακευτική θεραπεία. Με επαρκείς αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής ωστόσο, περίπου το 80% της (πρόωρης) θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα μπορεί να προληφθεί.

Το παραδοσιακό μεσογειακό διατροφικό πρότυπο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω των παρατηρήσεων από τη δεκαετία του 1960 ότι πληθυσμοί σε χώρες της περιοχής της Μεσογείου, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, είχαν χαμηλότερη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα σε σύγκριση με τους πληθυσμούς της Βόρειας Ευρώπης ή των ΗΠΑ, πιθανώς ως αποτέλεσμα των διαφορετικών διατροφικών συνηθειών.

Τουλάχιστον δύο βασικά συστατικά απαιτούνται για να φτάσουμε στον ορισμό μας για τη μεσογειακή διατροφή: 1.Υψηλή αναλογία μονοακόρεστων/κορεσμένων λιπαρών (χρήση ελαιολάδου ως κύριου μαγειρικού συστατικού ή/και κατανάλωση άλλων παραδοσιακών τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λίπη, όπως οι ξηροί καρποί), 2. υψηλή πρόσληψη φυτικών τροφών, συμπεριλαμβανομένων φρούτων, λαχανικών και οσπρίων. Η λογική για αυτόν τον ορισμό βασίζεται σε πρόσφατη εργασία, η οποία τονίζει ότι οι προστατευτικές επιδράσεις της δίαιτας φαίνεται να αποδίδονται περισσότερο στο ελαιόλαδο, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια.

Σύμφωνα με τη μελέτη PREDIMED η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής είναι μια αποτελεσματική προσέγγιση για να μειωθεί η χοληστερίνη και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος και θα πρέπει να συστήνεται τόσο για την πρωτογενή όσο και τη δευτερογενή πρόληψη. Σημαντικό είναι να καταναλώνονται διαφορετικά φρούτα και λαχανικά, ούτως ώστε να παρέχεται ικανή ποσότητα και ποικιλία ηλεκτρολυτών, βιταμινών και αντιοξειδωτικών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. 2016ESC/EAS Guidelines for the Management of Dyslipidaemias. Catapano AL, et al. Rev Esp Cardiol (Engl Ed). 2017 Feb;70(2):115.
2. Primary Prevention of Cardiovascular Disease with a Mediterranean Diet Supplemented with Extra-Virgin Olive Oil or Nuts. Estruch R, et al; PREDIMED Study Investigators. N Engl J Med.2018 Jun 21;378(25):e34.