Η δυσλιπιδαιμία ορίζεται ως η παρουσία παθολογικών συγκεντρώσεων λιπιδίων(χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων) στον ορό και είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου που σχετίζεται με την καρδιαγγειακή νόσο. Η τροποποίηση της δίαιτας και του τρόπου ζωής, σε συνδυασμό με τη χρήση υπολιπιδαιμικών φαρμάκων αποτελούν τους βασικούς πυλώνες για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Η σημασία της υγιεινής διατροφής ως μέρος της τροποποίησης του τρόπου ζωής σε ασθενείς με υπερχοληστερολαιμία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Από μόνος του ο ορισμός της «υγιεινής διατροφής» είναι μια προκλητική διαδικασία. Οι γεωγραφικές και πολιτιστικές διαφορές στην διατροφή προσθέτουν επιπλέον δυσκολία στην εφαρμογή μιας ενιαίας διατροφής που να υποστηρίζεται από κατευθυντήριες γραμμές.

Ο περιορισμός των υδατανθράκων και η μεσογειακή διατροφή είναι οι δύο πιο αναγνωρισμένες και αποτελεσματικές επιλογές για ασθενείς με υπερλιπιδαιμία. Αυτό το σχήμα συμβάλλει στη μείωση όχι μόνο της χοληστερίνης αλλά και σε πολλά νοσήματα που αποδίδονται στο μεταβολικό σύνδρομο όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία, ακόμη και καρκίνο.

Η μεσογειακή διατροφή βασίζεται σε πλούσια μονοακόρεστα λιπαρά, φυτικής προέλευσης τροφές και φρούτα με περιορισμένους υδατάνθρακες, κόκκινο κρέας και γαλακτοκομικά. Η επίδραση της μεσογειακής διατροφής έχει μελετηθεί ευρέως και έχει αποδειχθεί ευεργετική. Ωστόσο, η εφαρμογή της είναι μια δύσκολη διαδικασία λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής σε διάφορες περιοχές.

Η χρήση συμπληρωμάτων ή λειτουργικών τροφών για τη διατήρηση της συγκέντρωσης της χοληστερόλης στο πλάσμα υπό έλεγχο αυξάνεται σταθερά στις ευρωπαϊκές χώρες. Μεταξύ αυτών των προϊόντων, οι φυτοστερόλες (ή οι φυτικές στερόλες) έχουν κερδίσει πρόσφατα έδαφος επειδή είναι αποτελεσματικές στη μείωση της χοληστερίνης και ιδιαίτερα της «κακής» χοληστερίνης (LDL) εάν χρησιμοποιούνται κατάλληλα.

Αυτά τα προϊόντα πρέπει να λαμβάνονται σε καθημερινή βάση. Η δράση τους στη μείωση της χοληστερόλης είναι ταχεία (αισθητή μετά από περίπου τρεις εβδομάδες).  Προκαλεί μέση μείωση της LDL χοληστερόλης στο πλάσμα κατά 9–10%, η οποία μπορεί να φτάσει έως και 12,5% με υψηλότερες δόσεις. Αυτή η μείωση προστίθεται σε αυτή που επιτυγχάνεται μέσω της κατάλληλης δίαιτας και μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε μερικούς ανθρώπους. Διατηρείται ωστόσο μόνο εάν η πρόσληψη φυτοστερολών είναι σταθερή.

Τα συμπληρώματα που περιέχουν φυτοστερόλες θα πρέπει να λαμβάνονται σε μία μόνο ημερήσια δόση στο τέλος ενός από τα κύρια γεύματα (μεσημεριανό ή βραδινό). Η χορήγησή τους με άδειο στομάχι ή μετά από ένα μικρό πρωινό δεν συνιστάται. Η χρήση φυτοστερολών είναι συνήθως καλά ανεκτή, χωρίς σημαντικές παρενέργειες.

Η απόφαση να προτείνεται η χρήση φυτοστερολών ως συμπληρωμάτων για τον έλεγχο των επιπέδων της LDL χοληστερόλης θα πρέπει να λαμβάνεται από γιατρό ή εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας μετά από αξιολόγηση του ατομικού καρδιαγγειακού κινδύνου, του λιπιδαιμικού προφίλ και την ενημέρωση του ασθενούς για τον τρόπο λήψης αυτών των προϊόντων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Phytosterols, Cholesterol Control, and Cardiovascular Disease. Andrea Poli, Franca Marangoni, Alberto Corsini, Enzo Manzato, Walter Marrocco, Daniela Martini, Gerardo Medea, and Francesco Visioli. Nutrients. 2021 Aug; 13(8): 2810.