Έχουν ήδη περάσει δύο χρόνια από την έναρξη της πανδημίας από COVID-19 και είναι πια φανερό ότι κάποια συμπτώματα μπορεί να επιμένουν ή και να εμφανιστούν μετά την οξεία φάση της νόσησης. Οι μηχανισμοί με τους οποίους ο ιός προκαλεί παρατεταμένα συμπτώματα δεν είναι γνωστοί. Το σύνδρομο μετα-COVID διαταραχών είναι ένας γενικός όρος για ένα σύμπλεγμα επίμονων συμπτωμάτων που μπορεί να αναπτύξει ένας ασθενής αφού νοσήσει από COVID-19.

Η συχνότητα του μετα-COVID συνδρόμου υπολογίζεται σε 10–35%, ενώ για νοσηλευόμενους ασθενείς μπορεί να φτάσει το 85%. Η κόπωση είναι το πιο κοινό σύμπτωμα που αναφέρεται στο 17,5-72% των περιπτώσεων μετά τη νόσο COVID, ακολουθούμενη από δύσπνοια με συχνότητα εμφάνισης που κυμαίνεται από 10-40%. Ψυχικά προβλήματα, πόνος στο στήθος και οσφρητική και γευστική δυσλειτουργία μπορεί να επηρεάσουν έως και το 26, 22 και 11% των ασθενών, αντίστοιχα.

Η διαχείριση του μετα-COVID συνδρόμου ως νέου κλινικού συνδρόμου περιλαμβάνει κλινικούς ιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας διαφορετικού υπόβαθρου. Σαν γενική οδηγία οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να αντιμετωπίζονται συμπτωματικά αποφεύγοντας την υπερδιερεύνηση αφού λαμβάνονται υπόψη τα συνυπάρχοντα νοσήματα.

Πολύ σημαντική φαίνεται να είναι και η διατροφική υποστήριξη των ασθενών. Είναι σημαντικό να αποκατασταθεί ο ατροφικός μυϊκός ιστός και τα διατροφικά ελλείμματα για να επανέλθει το ανοσοποιητικό σύστημα στην πρότερη καλή λειτουργία. Ο συνδυασμός της φυσικής αποκατάστασης με τη διατροφική αποκατάσταση είναι ο τρόπος για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής.

Αν και τα τρέχοντα στοιχεία είναι περιορισμένα, αναμένεται ότι οι περισσότεροι ασθενείς με σύνδρομο μετά την COVID-19 θα αναρρώσουν μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης βασισμένης στην καλή διατροφή και την αποκατάσταση των διατροφικών ελλειμμάτων.

Η επαρκής διαιτητική πρόσληψη βιταμινών και ανόργανων ουσιών είναι κρίσιμη για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τη διατήρηση των λειτουργικών αποθεμάτων του οργανισμού. Η βέλτιστη κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να είναι χρήσιμη για την πρόληψη της μόλυνσης, την υποστήριξη της ανοσίας κατά τη διάρκεια της νόσου COVID-19 και την αποκατάσταση ασθενών με μετα-COVID σύνδρομο.

Συμπληρώματα διατροφής όπως η σουλφοραφάνη, η υδροξυτυροσόλη και οι βιταμίνες B, C και Dυπόσχονται σημαντικά στη διαχείριση του συνδρόμου μετά την COVID, ενώ ο συνδυασμός των θρεπτικών συστατικών μπορεί να έχει θετική συνεργική επίδραση στη μείωση της χρόνιας κόπωσης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο που προσφέρει λύση για την επιτάχυνση της ανάρρωσης ατόμων με χρόνια κόπωση μετά την Covid και φαίνεται να είναι αποτελεσματικό σχεδόν σε όλα τα άτομα ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και βαρύτητας της προηγούμενης νόσου.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Post-COVID Syndrome: Incidence, Clinical Spectrum, and Challenges for Primary Healthcare Professionals. Androula Pavli, Maria Theodoridou, Helena C Maltezou. Arch Med Res. 2021 Aug;52(6):575-581.
  2. Proposal of a food supplement for the management of post-COVID syndrome. Z Naureen. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2021 Dec;25(1 Suppl):67-73.
  3. Observational study on the benefit of a nutritional supplement, supporting immune function and energy metabolism, on chronic fatigue associated with the SARS-CoV-2 post-infection progress. Maria Sole Rossato, Elisa Brilli, Nicola Ferri, Giulio Giordano, Germano Tarantino. Clin Nutr ESPEN. 2021 Dec;46:510-518.