Καθώς την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας μονοπωλεί η πανδημία από COVID-19, πολλοί ερευνητές έχουν δημοσιεύσει μελέτες που υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D σχετίζεται με τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της νόσου. Ο κοινός παρονομαστής ανάμεσα στους ασθενείς υψηλού κινδύνου, η ανεπάρκεια βιταμίνης D, πολλές φορές παραβλέπεται λόγω των παλαιότερων υπερεκτιμήσεων των δυνατοτήτων της βιταμίνης αυτής.

Ωστόσο, η ανάγκη μείωσης των θανάτων από COVID-19 μεταξύ των πληθυσμών υψηλού κινδύνου είναι επείγουσα. Οι ερευνητές διακρίνουν τρία βασικά χαρακτηριστικά που συνδέουν την έλλειψη βιταμίνης D με την COVID-19.

Πρώτον, το ενδογενές ανοσοποιητικό σύστημα, αυτό δηλαδή που βασίζεται σε κύτταρα που δεν απαιτούν πρόσθετη «εκπαίδευση» για να κάνουν τη δουλειά τους, επηρεάζεται κατά τέτοιο τρόπο από ανεπάρκεια βιταμίνης D, ώστε οι ασθενείς είναι πιο ευπαθείς σε ιογενείς λοιμώξεις, όπως COVID-19. Επιπλέον, η ανεπάρκεια βιταμίνης D αυξάνει τη δραστηριότητα του συστήματος ρενίνης- αγγειοτενσίνης καθιστώντας τα άτομα αυτά(ιδιαίτερα τους άντρες) πιο ευαίσθητα στην πολύ επικίνδυνη «καταιγίδα των κυτταροκινών» του COVID-19 (δραματικά υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος).

Δεύτερον, οι ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσηση από COVID-19 είναι ίδιες με εκείνες που έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D. Οι άνδρες, οι ηλικιωμένοι, άνθρωποι των οποίων το δέρμα είναι φυσικά πλούσιο σε μελανίνη, αυτοί  που αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο για πολιτιστικούς και υγειονομικούς λόγους, εκείνοι που ζουν σε ιδρύματα, οι παχύσαρκοι, ή / και εκείνοι που πάσχουν από υπέρταση, καρδιαγγειακές παθήσεις, ή διαβήτη αποτελούν ασθενείς υψηλού κινδύνου και για τις δύο καταστάσεις.

Τρίτον, το πρότυπο της γεωγραφικής εξάπλωσης του COVID-19 αντανακλά το επίπεδο επάρκειας του πληθυσμού σε βιταμίνη D. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο το ποσοστό θνησιμότητας από COVID-19 είναι ανάλογο με την ανεπάρκεια βιταμίνης D του πληθυσμού αναφοράς.

Σε πρόσφατη μελέτη έγινε μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία σχετικά με τη βιταμίνη D και την COVID-19. Η σύνδεση μεταξύ των δύο θεωρήθηκε αναμφισβήτητη. Οι συγγραφείς των διαθέσιμων έως τώρα μελετών περιέγραψαν με λεπτομέρεια πως η ανεπάρκεια της D μπορεί να εξηγήσει κάθε παράγοντα κινδύνου και κάθε επιπλοκή της COVID-19, αλλά συμφώνησαν ότι και άλλοι παράγοντες εμπλέκονται αναμφίβολα. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι τα επίπεδα βιταμίνης D ορού προβλέπουν τόσο τη σοβαρότητα νόσησης όσο και τα ποσοστά θνησιμότητας από COVID-19, ενώ η βιταμίνη D θεωρήθηκε αιτιολογικός παράγοντας για την έκβαση της νόσου.

Η βιβλιογραφική ανασκόπηση διαπίστωσε επίσης ότι η προφυλακτική διόρθωση ανεπάρκειας βιταμίνης D κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 είναι εξαιρετικά ασφαλής. Η από του στόματος χορήγηση 2.000 IU βιταμίνης D καθημερινά για όλους τους ασθενείς είναι εξαιρετικά δύσκολο να δημιουργήσει προβλήματα και εύλογα είναι πιθανό να σώσει πολλές ζωές.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

A Basic Review of the Preliminary Evidence That COVID-19 Risk and Severity Is Increased in Vitamin D Deficiency. Linda L Benskin  Front Public Health 2020 Sep 10;8:513