Η βιταμίνη C είναι μια αντιοξειδωτική ουσία και ως τέτοια οι επιδράσεις της είναι πιο σημαντικές υπό συνθήκες αυξημένου οξειδωτικού στρες, όπως για παράδειγμα συμβαίνει σε μια λοίμωξη.

Οι λοιμώξεις οδηγούν στην ενεργοποίηση αμυντικών κυττάρων του οργανισμού, των φαγοκυττάρων, τα οποία απελευθερώνουν οξειδωτικούς παράγοντες που αναφέρονται ως ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στις διαδικασίες που οδηγούν στην απενεργοποίηση των ιών και τη θανάτωση των μικροβίων, ωστόσο μπορεί παράλληλα να γίνουν επιβλαβείς για τα κύτταρα του ξενιστή και να παίξουν ρόλο στην παθογένεση των επιπλοκών. Η βιταμίνη C φαίνεται ότι μπορεί να προστατέψει τα κύτταρα του οργανισμού από τις δράσεις των ελευθέων ριζών.

Έτσι, η αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών σε μια λοίμωξη θα οδηγήσει με τη σειρά της σε μείωση των επιπέδων βιταμίνης C. Τόσο στο κοινό κρυολόγημα όσο και σε άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις, έχει βρεθεί ότι τα επίπεδα της βιταμίνης C στο πλάσμα, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα ούρα μειώνονται. Οι Hume και Weyers (1973) ανέφεραν ότι τα επίπεδα βιταμίνης C στα λευκά αιμοσφαίρια μειώθηκαν στο μισό στο κρυολόγημα και επέστρεψαν στα αρχικά επίπεδα μια εβδομάδα μετά την ανάρρωση. Ανάλογη μείωση των επιπέδων έχει παρατηρηθεί και στις πνευμονίες.

Αυτή η μείωση των επιπέδων υποδηλώνει ότι η χορήγηση βιταμίνης C συμβάλλει στη  θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού, που προκαλούνται από ιούς, βακτήρια, μύκητες και πρωτόζωα. Ωστόσο, ενώ οι ανάγκες των υγιών καλύπτονται με 0.2 γραμ./ημέρα, οι ανάγκες των ασθενών είναι πολύ μεγαλύτερες και φτάνουν μέχρι και 6 γραμ. ημερησίως. Είναι, δε, προφανές ότι ο ρόλος της πρόσθετης βιταμίνης C εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το επίπεδο βασικής πρόσληψης με την τροφή, η συνολική διατροφική κατάσταση, το επίπεδο έκθεσης σε παθογόνους μικροοργανισμούς, το επίπεδο άσκησης, οι θερμοκρασίες του περιβάλλοντος, το κάπνισμα και άλλα.

Σήμερα, μπορούμε πλέον να συμπεράνουμε ότι η βιταμίνη C βοηθάει στην καλύτερη αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Το κοινό κρυολόγημα και η πνευμονία της κοινότητας αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα, ενώ τα δεδομένα για άλλες λοιμώξεις δεν είναι επαρκή. Επιπλέον, οι μελέτες έχουν δείξει ότι το όφελος δεν είναι ισοδύναμο για όλους, αλλά ότι υπάρχουν ειδικές ομάδες πληθυσμού που θα ωφεληθούν περισσότερο.

Η πρακτική σημασία και οι δόσεις της βιταμίνης που θα έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα δεν είναι ξεκαθαρισμένες. Ωστόσο, η βιταμίνη C είναι ασφαλής και σχετικά φθηνή και γι’ αυτό αξίζει να εκμεταλλευτούμε ακόμα και μέτρια αποτελέσματα.

Το ασκορβικό ασβέστιο είναι η μη όξινη μορφή βιταμίνης C, κατάλληλο για άτομα με ευαισθησία στο στομάχι, έλκη, εντερικά προβλήματα και προβλήματα στις αρθρώσεις. Ο συνδυασμός με ασβέστιο εξουδετερώνει τις όξινες δράσεις που έχει το ασκορβικό οξύ όταν χρησιμοποιείται μόνο του και απορροφάται πιο εύκολα στην κυκλοφορία του αίματος. Ο συνδυασμός είναι σημαντικός για να μεγιστοποιηθούν οι ευεργετικές επιδράσεις της βιταμίνης C, χωρίς το φόβο ανεπιθύμητων ενεργειών.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Vitamin C and Infections. Hemilä H. Nutrients. 2017 Mar 29;9(4).