Η αυστηρά χορτοφαγική δίαιτα (vegan diet) έχει έρθει τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο ως η πλέον αυστηρή δίαιτα που αποκλείει, εκτός των βασικών ζωικών προϊόντων(κρέας, πουλερικά, ψάρια), τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, το μέλι, και οποιαδήποτε άλλα τρόφιμα που περιέχουν αυτά ή άλλα ζωικά προϊόντα. Μια vegan διατροφή περιέχει μόνο φυτά (όπως λαχανικά, δημητριακά, ξηρούς καρπούς και φρούτα) και τρόφιμα που παρασκευάζονται από φυτά.

Οι λόγοι για την υιοθέτηση ενός vegan τρόπου ζωής ποικίλλουν. Πολλοί αποφεύγουν να τρώνε ζωικά προϊόντα λόγω ηθικών ανησυχιών σχετικά με την εκμετάλλευση των ζώων. Άλλοι ανησυχούν για τον αντίκτυπο της κτηνοτροφίας στην κλιματική αλλαγή, την αποψίλωση των δασών και τους υδάτινους πόρους. Πολλοί είναι όμως και αυτοί που ελκύονται από τα αντιληπτά οφέλη για την υγεία μιας vegan διατροφής.

Γενικά, θεωρείται ότι είναι μια δίατα υψηλότερη σε φυτικές ίνες και χαμηλότερη σε χοληστερόλη.  Ως αποτέλεσμα, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι μια διατροφή με βάση τα φυτά μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου, μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 και να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου.

Πτωχά σχεδιασμένες vegan δίαιτες, ωστόσο, μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκειες μικρο- και μακροσυστατικών. Εάν δεν προβλεφθεί η αναπλήρωσή τους με άλλο τρόπο αυτές οι ανεπάρκειες μπορεί να οδηγήσουν σε διάφορες παθήσεις (υπερομοκυστεϊναιμία, ανεπάρκεια πρωτεϊνών, αναιμία, μείωση του αποθέματος κρεατινίνης στους μύες και διακοπή της περιόδου σε γυναίκες που αθλούνται εντατικά).

Η ποικιλία στις τροφές της vegan διατροφής με πολλά όσπρια, λαχανικά και δημητριακά, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες για μερικά από αυτά τα θρεπτικά συστατικά. Αλλά για να καλυφθεί η ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται ο οργανισμός για βέλτιστη υγεία, η συμπλήρωση με τις σωστές βιταμίνες είναι μια λογική επιλογή. Για αυτό το λόγο εξάλλου, η Αμερικανική Εταιρεία Διατροφής συνιστά τη λήψη του κατάλληλου συμπληρώματος διατροφής αν οι vegans δεν καταναλώνουν τροφές εμπλουτισμένες με τα απαραίτητα μικρο- και μακρο-συστατικά.

Οι ειδικοί συνιστούν μια πολυβιταμίνη για όλους, καθώς είναι ένας εύκολος τρόπος για να ληφθούν πολλά απαραίτητα θρεπτικά συστατικά με μια κίνηση.  Δύο από τις πιο σημαντικές βιταμίνες που πρέπει να λαμβάνουν οι vegan είναι η Β12 και ο σίδηρος. Η βιταμίνη Β12 συμβάλλει στην προώθηση της ενέργειας και στη μείωση της κούρασης, ενώ παράλληλα συμμετέχει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ειδικά οι αιμωδίες στα κάτω άκρα καθώς το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι ένα σημάδι έλλειψης Β12. Σημαντική θεωρείται η πρόσληψη ενός συμπληρώματος σιδήρου, ειδικά για γυναίκες που έχουν έμμηνο ρύση ή για οποιονδήποτε μπορεί να χρειαστεί πρόσθετη υποστήριξη σιδήρου. Άλλα σημαντικά θρεπτικά συστατικά που μπορεί να λείπουν από τους vegans και καλύπτονται από τη λήψη μιας πολυβιταμίνης είναι η βιταμίνη Α, η βιταμίνη D, το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος, ενώ θα πρέπει να λαμβάνονται επιπλέον αυτής συμπληρώματα  με Ω3 λιπαρά οξέα και συμπληρώματα πρωτεϊνών συνήθως με τη μορφή των αμινοξέων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Health effects of vegan diets. Craig WJ. Am J Clin Nutr. 2009 May;89(5):1627S-1633S.
2. Vegetarian, vegan diets and multiple health outcomes: A systematic review with meta-analysis of observational studies. Dinu M, Abbate R, Gensini GF, Casini A, Sofi F. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Nov 22;57(17):3640-3649.