Οι βιταμίνες Β είναι μια ομάδα υδατοδιαλυτών, χημικά διακριτών ενώσεων στις οποίες συγκαταλέγονται εκτός από τη βιταμίνη Β6, η βιταμίνη Β1 (θειαμίνη), η Β2 (ριβοφλαβίνη), η Β3 (νιασίνη), η Β5 (παντοθενικό οξύ), η Β7 (βιοτίνη) , η Β9 (φολικό οξύ) και η Β12. Παλαιότερα, επικρατούσε η αντίληψη ότι υπήρχε μόνο μία βιταμίνη Β, η οποία είχε βασικό ρόλο στη διατήρηση της ανάπτυξης και της υγείας καθώς και την πρόληψη χαρακτηριστικών δερματικών βλαβών σε ζώα και ανθρώπους. Ωστόσο, με τη συνεχιζόμενη έρευνα έγινε προφανές ότι η βιταμίνη Β στην πραγματικότητα περιλαμβάνει μια ομάδα ενώσεων που πλέον ονομάζεται σύμπλεγμα βιταμινών Β.

Η βιταμίνη Β6 είναι ένας ενζυματικός συν-παράγοντας που απαιτείται για περισσότερες από 140 βιοχημικές αντιδράσεις  που λαμβάνουν χώρα στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι περισσότερες από αυτές τις αντιδράσεις σχετίζονται με τη βιοσύνθεση και την αποικοδόμηση αμινοξέων, αλλά εμπλέκεται επίσης σε άλλες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολισμού των σακχάρων και των λιπαρών οξέων.

Η  5′-φωσφορική πυριδοξίνη (P5P) είναι η πιο ενεργός μορφή της βιταμίνης Β6 και εκτός της συμμετοχής της στις βιοχημικές αντιδράσεις συμπεριφέρεται ως αντιοξειδωτικό μόριο. Η ανεπάρκεια P5P έχει συσχετιστεί με πολλές ανθρώπινες παθολογίες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και του διαβήτη και ο μηχανισμός πίσω από αυτήν τη σύνδεση γίνεται τώρα σαφέστερος. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο διαβήτης και ο καρκίνος συσχετίζονται όχι μόνο επειδή μοιράζονται τους ίδιους παράγοντες κινδύνου αλλά και επειδή οι διαβητικοί ασθενείς έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης όγκων, αν και οι υποκείμενοι μηχανισμοί παραμένουν αδιευκρίνιστοι.

Πιο συγκεκριμένα, τα αυξημένα επίπεδα Β6 συσχετίζονται θετικά με την επιβίωση ασθενών με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, ενώ, η πρόσληψη βιταμίνης Β6 και τα επίπεδα PLP στο αίμα συσχετίζονται αντιστρόφως ανάλογα με τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Το P5P θεωρείται ότι επηρεάζει την καρκινογένεση μέσω διαφορετικών οδών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλέκονται στο μεταβολισμό του DNA, υποδηλώνοντας ότι οι αντικαρκινικές ιδιότητες της βιταμίνης Β6 ενδέχεται να οφείλονται εν μέρει στον προστατευτικό της ρόλο έναντι της βλάβης του DNA.

Σε ότι αφορά το διαβήτη, δεν είναι σαφές εάν τα χαμηλά επίπεδα P5P αντιπροσωπεύουν το αιτία ή το αποτέλεσμα του διαβήτη ή και τα δύο. Ορισμένες μελέτες αναφέρουν ότι τα χαμηλά επίπεδα PLP μπορούν να συμβάλουν στην πρόκληση διαβήτη,  ενώ άλλες δείχνουν ότι ο διαβήτης μειώνει τα επίπεδα P5P. Αρκετές ομάδες ανέφεραν ότι η χορήγηση Β6 παράγει ευεργετικά αποτελέσματα στη διαβητική παθολογία και τις επιπλοκές της , αν και οι υποκείμενοι κυτταρικοί και μοριακοί μηχανισμοί δεν είναι πλήρως κατανοητοί.

Η πλέον πρόσφατη αντίληψη είναι ότι η έλλειψη Β6 που συνοδεύεται από υπεργλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του DNA και με αυτό τον τρόπο να συμβάλει στην καρκινογένεση.

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

The Relationship Between Vitamin B6, Diabetes and Cancer. Chiara Merigliano, Elisa Mascolo, Romina Burla, Isabella Saggio and Fiammetta Vernì. Front Genet. 2018; 9: 388.