Πολλές είναι οι έως τώρα δημοσιεύσεις από κυτταρικές, ζωικές και κλινικές μελέτες που δείχνουν ότι συγκεκριμένα συστατικά της τροφής μπορούν να τροποποιήσουν τη μετατροπή και τη μετέπειτα απέκκριση των τοξινών από τον οργανισμό. Σε γενικές γραμμές, τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι συγκεκριμένες τροφές μπορούν να ευνοούν μεταβολικά μονοπάτια που τροποποιούν τις τοξίνες και τις προετοιμάζουν για απέκκριση.

Τα ανθοκραμβοειδή λαχανικά, τα μούρα, η σόγια, το σκόρδο, μπαχαρικά όπως η κουρκουμίνη, έχουν προταθεί ως ωφέλιμα και συχνά συνιστώνται ως μέρος της διατροφής που μπορεί να βοηθήσει στην αποτοξίνωση. Η επιστήμη φυσικά συνεχίζει να εξελίσσεται και αναζητούνται συνεχώς νέα δεδομένα.
Έτσι, σήμερα γνωρίζουμε ότι τα συστατικά των τροφών μπορούν να επηρεάσουν την αποτοξίνωση σε διάφορα επίπεδα. Στο επίπεδο των ενζύμων της φάσης Ι (κατά τη φάση αυτή προστίθεται οξυγόνο στην τοξίνη δημιουργώντας μια ενεργό θέση) και της φάσης ΙΙ (στην ενεργό θέση προσδένεται ένα υδρόφιλο μόριο που θα ετοιμάσει την τοξίνη για να απεκκριθεί), σε επίπεδο γονιδίων που εκφράζουν αντιοξειδωτικά ένζυμα και τις μεταλλοθειονίνες (ενδογενείς πρωτεΐνες που μεταφέρουν βαρέα μέταλλα).

Η ρεσβερατρόλη, η κουρκουμίνη, οι κατεχίνες, το ελλαγικό οξύ, τα ιχθυέλαια, η λουτεολίνη, το λυκοπένιο, η Ν-ακετυλοκυστεΐνη, η κερσετίνη, η βιταμίνη Α, η ασταξανθίνη, το καφεϊκό οξύ και οι συνδυασμοί αυτών είναι βιοενεργές ουσίες που αποδεδειγμένα συμμετέχουν στα συστήματα αποτοξίνωσης του ανθρώπινου οργανισμού.
Ο μεταγραφικός παράγοντας Nrf2 θεωρείται κλειδί για τη ρύθμιση των αποτοξινωτικών συστημάτων του οργανισμού. Ο Nrf2 βρίσκεται ανενεργός στα κύτταρα του οργανισμού μέχρι τη στιγμή που απελευθερώνεται από έναν ενεργοποιητή. Ακολούθως μετακινείται στον πυρήνα του κυττάρου όπου και δεσμεύεται στο DNA σε ένα σημείο που καλείται hARE (HumanAntioxidantResponseElement), βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού και είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση ολόκληρου του αντιοξειδωτικού συστήματος.

Η έλλειψή του οδηγεί σε αυξημένη τοξικότητα από φάρμακα, καρκινογόνες ουσίες, αλλεργιογόνα και τοξικές περιβαλλοντικές ουσίες, ενώ παράλληλα υπάρχει μειωμένη ανταπόκριση στις αντιφλεγμονώδεις δράσεις των φυτοχημικών ουσιών. Αντίθετα, η επαγωγή του Nrf2 προστατεύει έναντι πολλών καταστάσεων που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες, όπως ο καρκίνος, η απορρύθμιση της νεφρικής λειτουργίας, οι πνευμονικές παθήσεις, οι αρθρίτιδες, νευρολογικές εκφυλιστικές παθήσεις και καρδιολογικά νοσήματα.

Μελέτες έχουν δείξει ότι μεταξύ των διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής – ενεργοποιητών του Nrf2, η σουλφοραφάνη υπερτερεί (η σουλφοραφάνη περιέχεται στο μπρόκολο).

Το χαμηλό μοριακό βάρος και η λιπόφιλη φύση της ουσίας την κάνουν να παρουσιάζει υψηλότερη βιοδιαθεσιμότητα (και συνεπώς κι αποτελεσματικότητα) σε σχέση με τα υπόλοιπα συμπληρώματα διατροφής που επίσης ενεργοποιούν τον Nrf2.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Modulation of MetabolicDetoxification Pathways Using Foods and Food-Derived Components: A Scientific Review with Clinical Application. Hodges RE, Minich DM.J NutrMetab.2015;2015:760689.
2. Sulforaphane and Other Nutrigenomic Nrf2 Activators: Can the Clinician’s Expectation Be Matched by the Reality? Christine A. Houghton, Robert G. Fassett, and Jeff S. Coombes. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. Volume 2016 (2016), Article ID 7857186

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ