Η έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί βλάβη στο δέρμα που περιλαμβάνει ερύθημα (φλεγμονή του δέρματος), πρόωρη γήρανση του δέρματος, βλάβη στο DNA, κυτταρικό θάνατο και καρκίνο του δέρματος. Πολλές κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι διάφορα καροτενοειδή (λυκοπένιο,  β-καροτένιο) προστατεύουν το δέρμα από βλάβες που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία. Οι  πολυφαινόλες είναι μια άλλη ομάδα φυτοθρεπτικών συστατικών με παρόμοια δράση. Φαίνεται ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα των φυτοθρεπτικών συστατικών οφείλονται σε πολλούς μηχανισμούς συμπεριλαμβανομένου του αντιοξειδωτικού αμυντικού μηχανισμού και της αντίδρασης σε φλεγμονώδεις διεργασίες.

Η έκθεση στον ήλιο ακολουθείται από την ανάπτυξη φλεγμονής που προκαλεί ερύθημα. Αυτό συνοδεύεται από αυξημένη ροή αίματος στην πληγείσα περιοχή του δέρματος και ενεργοποίηση του συστήματος μεταγραφής πυρηνικού παράγοντα κάπα Β (NF-κB) στα ανοσοκύτταρα, καθώς και σε κερατινοκύτταρα και δερματικούς ινοβλάστες. Το NF-κB επάγει τη σύνθεση και την έκκριση φλεγμονωδών κυτοκινών που με τη σειρά τους, ενεργοποιούν τη σύνθεση και την έκκριση πρωτεασών που αποικοδομούν το κολλαγόνο του δέρματος. Έτσι, η αναστολή του NF-κB από καροτενοειδή και πολυφαινόλες μπορεί να παρέχει μηχανισμό προστασίας του δέρματος με συνδυασμούς φυτοθρεπτικών συστατικών. Στην πραγματικότητα, πολλές φυσικές ενώσεις αποδεικνύονται ότι προστατεύουν το δέρμα αναστέλλοντας το μονοπάτι NF-κB .

Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία προκαλεί τη δημιουργία ελεύθερων ριζών οξυγόνου (ROS) που συμβάλλουν στη βλάβη του δέρματος. Ένας κύριος μηχανισμός στην κυτταρική άμυνα κατά του οξειδωτικού στρες είναι η ενεργοποίηση του συστήματος αντιγραφής του αντιοξειδωτικού στοιχείου Nrf2 (ARE / Nrf2), το οποίο ελέγχει την έκφραση γονιδίων των οποίων τα πρωτεϊνικά προϊόντα εμπλέκονται στην αποτοξίνωση και την εξάλειψη των ριζών οξυγόνου.

Τα δύο συστήματα μεταγραφής, Nrf2 και NFκB, ρυθμίζονται από φυτοθρεπτικά συστατικά.  Προκαλούν την παραγωγή γονιδίων που έχουν αντίθετες επιδράσεις στο δέρμα. Το σύστημα Nrf2 προκαλεί γονίδια αντιοξειδωτικών και αποτοξινωτικών ενζύμων που εξουδετερώνουν επιβλαβή μόρια στο δέρμα, ενώ το NF-κB προκαλεί γονίδια που εμπλέκονται σε φλεγμονώδεις διεργασίες και που είναι επιβλαβή για το δέρμα. Αυτό ανέδειξε την υπόθεση ότι η ενεργοποίηση του Nrf2 και η αναστολή του NF-κB από συνδυασμούς φυτοθρεπτικών ουσιών θα επηρεάσει τα κύτταρα του δέρματος, βελτιώνοντας την υγεία του.

Σε πρόσφατη μελέτη δοκιμάστηκε η ανθρώπινη βιοδιαθεσιμότητα των καροτενοειδών από εκχύλισμα τομάτας και ανιχνεύθηκε σχεδόν διπλάσια αύξηση στις συγκεντρώσεις στο πλάσμα. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι τα καροτενοειδή και οι πολυφαινόλες συνεργάζονται στην εξισορρόπηση της βλάβης των κυττάρων του δέρματος που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία και υποδηλώνει ότι τα NFκB και ARE / Nrf2 εμπλέκονται σε αυτά τα αποτελέσματα.

Τα διατροφικά καροτενοειδή και οι πολυφαινόλες συνεργάζονται για την εξισορρόπηση της βλάβης των κυττάρων του δέρματος που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία και προάγουν την ανθεκτικότητα του δέρματος. Έτσι, προτείνεται ότι μια δίαιτα ή συμπληρώματα που περιέχουν συνδυασμούς διαφόρων φυτοθρεπτικών συστατικών μπορούν να βελτιώσουν την υγεία και την εμφάνιση του δέρματος. Σίγουρα, για την προστασία του ανθρώπινου δέρματος, τα φυτοθρεπτικά συστατικά πρέπει να απορροφηθούν καλά από τη διατροφή.

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Combined Effects of Carotenoids and Polyphenols in Balancing the Response of Skin Cells to UV Irradiation. Glenda Calniquer, Marina Khanin, Hilla Ovadia, Karin Linnewiel-Hermoni, David Stepensky, Aviram Trachtenberg, Tanya Sedlov, Oleg Braverman, Joseph Levy, and Yoav Sharoni. Molecules. 2021 Apr; 26(7): 1931.