Άτομα που έχουν ιστορικό υπερβολικής έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, ζουν σε ηλιόλουστα μέρη και έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο από την υπεριώδη ακτινοβολία για σοβαρή φωτογήρανση. Η βλάβη αποδίδεται στις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, σε αλλαγή του DNA των κυττάρων του δέρματος, σε φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, καθώς και σε διαταραχές στην αγγειογένεση.

Εμφανίζονται ρυτίδες, τελαγγειεκτασίες και μελαγχρωστικές κηλίδες, το δέρμα γίνεται ωχρό, ξηρό και σκληρό, με βαθιές αυλακώσεις, ενώ αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης προκαρκινικών βλαβών, καρκίνου του δέρματος και μελανώματος. Οι περιοχές που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός και τα χέρια, είναι οι περιοχές που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η πρώτη θεραπεία για τη φωτογήρανση είναι φυσικά η προστασία από τον ήλιο, με τη χρήση αντηλιακών και τη συνετή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Παράλληλα, σε πολλές μελέτες έχει φανεί ότι η χορήγηση συγκεκριμένων θρεπτικών μικροσυστατικών και φυτοχημικών ουσιών στην κατάλληλη δόση μπορεί να παρέχει φωτοπροστασία στο ανθρώπινο δέρμα. Ο μηχανισμός είναι πολυπαραγοντικός και συμμετέχουν η επιδιόρθωση του DNA, η απομάκρυνση των ελευθέρων ριζών οξυγόνου και η ρύθμιση της φλεγμονής.

Στις φυτοχημικές ουσίες που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία, συγκαταλέγονται πολυφαινόλες (φλαβονοειδή και μη-φλαβονοειδή), μη φαινολικά παράγωγα και αποστάγματα φυτών. Μερικές από τις ουσίες θα αναφέρουμε εδώ:

Η βιταμίνη C συμμετέχει στην παραγωγή κολλαγόνου και αποτελεί σημείο αναφοράς στην προστασία του δέρματος. Η ενίσχυση της μικροκυκλοφορίας του αίματος και η προστασία από την οξείδωση είναι μερικά μόνο από τα οφέλη της. Η ρεσβερατρόλη είναι μια πολυφαινόλη, η οποία έχει αυτόνομη αντιοξειδωτική δράση, αλλά και επάγει την έκφραση ενός αριθμού αντιοξειδωτικών ενζύμων. Πέραν τούτου, αλληλεπιδρά με μεγάλο αριθμό υποδοχέων και κινασών, οι οποίοι επηρεάζουν τις μεταβολικές διεργασίες σε πολλούς ιστούς. Οι πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού έχουν λάβει ιδιαίτερη προσοχή σαν προστατευτικές, του δέρματος, ουσίες. Πολλές δημοσιευμένες μελέτες παρουσιάζουν τις αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές και αντι-γηραντικές δράσεις της επιγαλλοκατεχίνης, της σημαντικότερης ουσίας του πράσινου τσαγιού.

Η ελαιοευρωπαΐνη, ένας σεκοϊριδοειδής γλυκοζίτης που προέρχεται από την ελιά, φαίνεται ότι προστατεύει το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία, κυρίως μέσω αναστολής της έκφρασης του αγγειογενετικού παράγοντα VEGF, αλλά και μέσω μείωσης των επιπέδων COX-2(κυκλο-οξυγενάση 2).

Τέλος, η σουλφοραφάνη, που προέρχεται από το μπρόκολο, έχει φανεί ότι μειώνει το ερύθημα που προκαλεί η ηλιακή ακτινοβολία και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Φαίνεται ότι η δράση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ενεργοποίηση του παράγοντα Nrf2.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Skin Photoaging and the Role of Antioxidants in Its Prevention. Ruža Pandel, Borut Poljšak, Aleksandar Godic, and Raja Dahmane. ISRN Dermatol. 2013; 2013: 930164.
2. Olive leaf extract and its main component oleuropein prevent chronic ultraviolet B radiation-induced skin damage and carcinogenesis in hairless mice. Kimura Y, Sumiyoshi M. J Nutr. 2009 Nov;139(11):2079-86.
3. Mechanisms of Photoaging and Cutaneous Photocarcinogenesis, and Photoprotective Strategies with Phytochemicals. Ricardo Bosch. Antioxidants (Basel). 2015 Jun; 4(2): 248–268.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ