Η πρόληψη της υπέρτασης και η θεραπεία της εγκατεστημένης υπέρτασης είναι συμπληρωματικές προσεγγίσεις για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου στον πληθυσμό. Η πρόληψη ωστόσο θεωρείται ότι υπερέχει γιατί παρέχει το βέλτιστο μέσο για τη μείωση του κινδύνου και την αποφυγή των επιβλαβών συνεπειών της εγκατεστημένης υπέρτασης και επιτυγχάνεται μέσω μη φαρμακευτικών προσεγγίσεων.

Αυτές οι παρεμβάσεις μπορούν να επιτευχθούν μέσω στρατηγικών που στοχεύουν στην αλλαγή του τρόπου ζωής, στην αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, στη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής ή στην εφαρμογή παρεμβάσεων που τροποποιούν άμεσα στοιχεία της διατροφής. Ο στόχος είναι η μέτρια μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Οι  μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις είναι αποτελεσματικές στη μείωση της  αρτηριακής  πίεσης (ΑΠ), με τις πιο σημαντικές να είναι η απώλεια βάρους, η δίαιτα DASH, η μείωση νατρίου, η αύξηση καλίου, η αυξημένη φυσική δραστηριότητα, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, αλλά και η κατανάλωση προβιοτικών, η αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης, οι φυτικές ίνες, ο λιναρόσπορος, τα ιχθυέλαια, τα συμπληρώματα με ασβέστιο ή μαγνήσιο. Η μείωση του στρες είναι θεμιτή, ενώ θεραπείες συμπεριφοράς (καθοδηγούμενη αναπνοή, γιόγκα, διαλογισμός και βιοανάδραση) στερούνται ισχυρών αποδεικτικών στοιχείων για τη μακροπρόθεσμη δράση τους στη μείωση της ΑΠ.

Ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται η μεσογειακή διατροφή που ενσωματώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της υγιεινής διατροφής αλλά δίνει έμφαση στην κατανάλωση οσπρίων και μονοακόρεστων λιπαρών, την αποφυγή κόκκινου κρέατος και τη μέτρια πρόσληψη κρασιού. Η δίαιτα αυτή χαρακτηρίζεται από αυξημένη πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, πλούσιων σε πολυφαινόλες και σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο όχι μόνο υπέρτασης αλλά και καρδιαγγειακών συμβάτων. Ανάμεσα στα συστατικά της, το ελαιόλαδο θεωρείται κυρίως υπεύθυνο για τις ευεργετικές ιδιότητες της δίαιτας.

Τα συστατικά του ελαιολάδου και ιδιαίτερα η ελαιοευρωπαΐνη και η υδροξυτυροσόλη, φαίνεται ότι μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια στο αίμα, την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, τη γλυκόζη του αίματος, το δείκτη μάζας σώματος, ενώ παράλληλα διαθέτουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Primary Prevention of Cardiovascular Disease with a Mediterranean Diet Supplemented with Extra-Virgin Olive Oil or Nuts. Estruch R,Ros E, Salas-Salvadó J, Covas MI, Corella D, Arós F, Gómez-Gracia E, Ruiz-Gutiérrez V, Fiol M, Lapetra J, Lamuela-Raventos RM, Serra-Majem L, Pintó X, Basora J, Muñoz MA, Sorlí JV, Martínez JA, Fitó M, Gea A, Hernán MA, Martínez-González MA; PREDIMED Study Investigators. N Engl J Med. 2018 Jun 21;378(25):e34.
2. 2017 ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ASPC/NMA/PCNA Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. Hypertension. 2018 Jun;71(6):e13-e115.