Σύμφωνα με τη θεωρία των ελευθέρων ριζών  η βλάβη που σχετίζεται με την ηλικία σε κυτταρικό και ιστικό επίπεδο, οφείλεται σε αυτές. Στον υγιή οργανισμό υπάρχει ισορροπία μεταξύ οξειδωτικών και αντιοξειδωτικών. Η υπερπαραγωγή ελεύθερων ριζών μπορεί να υπερκεράσει την αντιοξειδωτική άμυνα των κυττάρων οδηγώντας σε οξείδωση και επακόλουθη κυτταρική δυσλειτουργία. Η αναγνώριση αυτών των δράσεων των ελευθέρων ριζών, ως επιταχυντές της διαδικασίας γήρανσης, υποδηλώνει ότι ο περιορισμός ή η αναστολή της δράσης τους θα μπορέσει να μειώσει το ρυθμό δημιουργίας μόνιμων αλλαγών που εμφανίζονται στη γήρανση και σε διάφορες ασθένειες.

Η αθηροσκλήρωση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, η αρθρίτιδα, η νόσος Alzheimer, η κατάθλιψη, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπογονιμότητα, η οστεοπόρωση, το βρογχικό άσθμα, η νεφροπάθεια και οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, αποτελούν μερικά μόνο νοσήματα που σχετίζονται άμεσα με την οξείδωση.

Οι κυριότεροι παράγοντες που ευθύνονται για την επιτάχυνση του οξειδωτικού στρες και τη μείωση της αντιοξειδωτικής ικανότητας του οργανισμού είναι:

• το κάπνισμα,
• η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, 
• η ρύπανση της ατμόσφαιρας και των τροφίμων από τα χημικά λιπάσματα, 
• οι συσκευασίες των τροφίμων, 
• το άγχος και το ψυχολογικό στρες, 
• η λήψη τροφών πτωχών σε αντιοξειδωτικά, 
• οι διαταραχές του ύπνου, 
• η καθιστική ζωή ή και η υπερβολική άθληση,

• οι ορμονικές διαταραχές που παρουσιάζουν οι γυναίκες ή φάρμακα που παίρνουν όπως π.χ. για την εμμηνόπαυση και τα αντισυλληπτικά χάπια.

Ο οργανισμός διαθέτει ενδογενείς και εξωγενείς αμυντικούς μηχανισμούς κατά του οξειδωτικού στρες. Ενδογενείς μηχανισμοί είναι διάφορα ένζυμα και πρωτεΐνες ενώ οι εξωγενείς είναι τα αντιοξειδωτικά που προσλαμβάνονται με τη διατροφή. Όταν οι μηχανισμοί αυτοί δεν είναι επαρκείς επωμιζόμαστε τις παρενέργειες της οξείδωσης.

Τα κυριότερα αντιοξειδωτικά που προσλαμβάνουμε με τη διατροφή είναι:

• Η Βιταμίνη Α
  Αυγό, βούτυρο, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, βούτυρο, συκώτι, ιχθυέλαια
• Η Βιταμίνη C
  Φρούτα, κυρίως εσπεριδοειδή, φραγκοστάφυλα, φράουλες, πράσινη πιπεριά,
  πράσινα φυλλώδη λαχανικά (μαρούλι, σπανάκι) και ανθοκραμβοειδή
  (μπρόκολο, κουνουπίδι)
• Το Β-καροτένιο
  Φρούτα (κυρίως εσπεριδοειδή, πορτοκάλια, μανταρίνια, λεμόνια)
  λαχανικά, ιδιαίτερα τα κίτρινα και πορτοκαλί
• Η Βιταμίνη Ε
  Φυτικά έλαια, κυρίως ελαιόλαδο, σόγια, καρύδια, αυγά
• Το Σελήνιο
  Κρέας, συκώτι, θαλασσινά
• Τα Φλαβονοειδή
  Κόκκινο κρασί, φρούτα, λαχανικά
• Ο Ψευδάργυρος
  Δημητριακά, συκώτι, σπόροι σιταριού, μαγιά μπύρας, αυγά

Στις μέρες μας τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα αποτελούν όλο και μεγαλύτερο πεδίο προσοχής και οι δυτικές κοινωνίες τα ενσωματώνουν με αυξημένη συχνότητα στους πληθυσμούς τους.

Η αποτελεσματικότητά τους βασίζεται στη βαθύτερη γνώση των αντιοξειδωτικών μορίων, την καλύτερη κατανόηση των οξειδωτικών μηχανισμών, τον καθορισμό αξιόπιστων δεικτών οξειδωτικής βλάβης και αντιοξειδωτικής κατάστασης και την αναγνώριση των θεραπευτικών παραθύρων όπου ένα συμπλήρωμα μπορεί να είναι ωφέλιμο.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ