Το φθινόπωρο και ο χειμώνας είναι οι εποχές που το ανοσοποιητικό σύστημα δοκιμάζεται. Η επάνοδος στην εργασία, η υγρασία, η επιστροφή στις μαθητικές αίθουσες και ο συνωστισμός στα μέσα μαζικής μεταφοράς δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Απλές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να μας προστατεύσουν.

Όπως γνωρίζουμε, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι η άμυνά μας απέναντι σε βακτήρια, μικρόβια, ιούς, τοξίνες και παράσιτα που εισβάλουν στον οργανισμό. Παράγοντες όπως η ηλικία, η κακή διατροφή, η κόπωση και το στρες, μπορούν να το αποδυναμώσουν. Το κάπνισμα και οι λίγες ώρες ύπνου έχουν επίσης αρνητική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Στον αντίποδα, η ισορροπημένη διατροφή και η συστηματική άσκηση δρουν ευεργετικά για το ανοσοποιητικό.

Η σωστή διατροφή μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού. Αρχικά, είναι ζωτικής σημασίας να εντοπιστούν ελλείψεις στη διατροφή σε ατομικό επίπεδο και να αναπληρωθούν κατάλληλα. Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε ελαιόλαδο, φρούτα και λαχανικά, προσφέρει σύμφωνα με τους επιστήμονες όλες τις ουσίες που χρειάζεται ο οργανισμός για να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις. Πιο συγκεκριμένα, η αντί-ιική δράση της ελιάς έχει δειχθεί έναντι συγκεκριμένων στελεχών του ιού της γρίπης όπως ο H1N1 και ο H3N2, ενώ φαίνεται ότι επεκτείνεται και έναντι των κυριότερων ιών που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα.
Βιβλιογραφικά δεδομένα συσχετίζουν τον ανεπαρκή ύπνο με αύξηση των λοιμώξεων. Ο ποιοτικός ύπνος σε συνδυασμό με άσκηση προσαρμοσμένη στις ανάγκες και την ηλικία και το φύλο του κάθε ανθρώπου, θα τον βοηθήσει να θωρακίσει τον οργανισμό του.

Οι βιταμίνες C και D έχουν συνδεθεί περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. H βιταμίνη C είναι ένα πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό και συνένζυμο για μια οικογένεια βιοσυνθετικών και ρυθμιστικών ενζύμων. Χρησιμοποιείται σε μορφή συμπληρώματος, τόσο για προφύλαξη, όσο και για θεραπεία κατά τη διάρκεια των ιώσεων. Θεωρείται ασφαλής βιταμίνη, με παρενέργειες που εμφανίζονται σε εξαιρετικά υψηλές ημερήσιες δόσεις.

Γνωστή κυρίως για τον ρόλο της στον μεταβολισμό του ασβεστίου και την προστασία των οστών, η βιταμίνη D, θεωρείται επίσης ότι παρεμβαίνει στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Πολλές μελέτες συσχετίζουν τα επίπεδα της βιταμίνης D με την έκβαση των ιογενών λοιμώξεων. Ειδικά για τη χώρα μας, τα δεδομένα δείχνουν ότι τουλάχιστον 6 στους 10 Έλληνες έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Μια βασική αιτία για αυτό φαίνεται πως είναι, ότι οι Έλληνες υπερεκτιμούν την αφθονία ηλιακού φωτός στην πατρίδα μας, θεωρώντας ότι η έκθεση στον ήλιο καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη D.

Τέλος, οι πολυβιταμίνες και ιδιαίτερα αυτές που περιέχουν ψευδάργυρο μειώνουν τη διάρκεια και τη σοβαρότητα μιας ίωσης. Ο ψευδάργυρος είναι ένα ιχνοστοιχείο με πολλές δράσεις στο ανθρώπινο σώμα. Ο ρόλος του στο ανοσοποιητικό είναι σπουδαίος, καθώς αποτελεί τμήμα ενός από τα σημαντικότερα αντιοξειδωτικά ένζυμα του οργανισμού και επιπλέον ασκεί προστατευτική δράση έναντι των λοιμώξεων.

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Prevention and Treatment of Influenza, Influenza-Like Illness, and Common Cold by Herbal, Complementary, and Natural Therapies. Mousa HA. J Evid Based Complementary Altern Med. 2017 Jan;22(1):166-174.
2. Vitamin C and Infections. Hemilä H.Nutrients. 2017 Mar 29;9(4)
3. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. Adrian R Martineau, et al. BMJ. 2017; 356: i6583.
4. Active components and clinical applications of olive oil. Waterman E, Lockwood B. Altern Med Rev. 2007 Dec;12(4):331-42