Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης εκφυλιστική αρθροπάθεια που προσβάλλει συχνότερα τις μεγάλες αρθρώσεις (γόνατα), ενώ εμφανίζεται και σε άλλες αρθρώσεις, όπως οι αρθρώσεις του ώμου και του ισχίου. Είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και αποτελεί την κύρια αιτία νοσηρότητας και χρόνιας αναπηρίας. Ο επιπολασμός της ΟΑ αυξάνεται με την ηλικία με το 9,6% των ανδρών και το 18% των γυναικών άνω των 60 ετών να έχουν συμπτωματική ΟΑ. Το 80% των ατόμων που επηρεάζονται από ΟΑ αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην κίνηση και το 25% δεν μπορεί να εκτελέσει τις κύριες καθημερινές του δραστηριότητες

Το κύριο παθοφυσιολογικό συμβάν είναι η λέπτυνση του χόνδρου στις αρθρώσεις που οδηγεί σε τρίψιμο των οστών μεταξύ τους, προκαλώντας δυσκαμψία, πόνο και διαταραχή της κίνησης με μειωμένη ποιότητα ζωής και σημαντική κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση. Αν και η έρευνα έχει επικεντρωθεί κυρίως στις αλλοιώσεις του χόνδρου της άρθρωσης και του αρθρικού υμένα, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις συμμετοχής όλων των αρθρικών ιστών.

Οι κύριοι στόχοι στις θεραπείες της ΟΑ είναι η ανακούφιση του πόνου, η επιβράδυνση της εξέλιξης της καταστροφής των δομών της άρθρωσης και η βελτίωση του λειτουργικού περιορισμού και της ποιότητας ζωής. Η πρόσφατη οδηγία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για την Οστεοπόρωση, Οστεοαρθρίτιδα και Μυοσκελετικές Νόσους (ESCEO) συνιστά έναν συνδυασμό μη φαρμακολογικών και φαρμακολογικών μέτρων.

Τα συμπληρώματα διατροφής αναγνωρίζονται πλέον ως ουσίες βραδείας δράσης για την αντιμετώπιση  της ΟΑ που τροποποιούν τα συμπτώματα (Symptomatic Slow Acting Drugs of OA, SYSADOA). Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει συστατικά που μπορούν να χορηγηθούν από το στόμα (π.χ. θειική χονδροϊτίνη, γλυκοζαμίνη, διασερεΐνη), καθώς και ουσίες που μπορούν να χορηγηθούν ενδοαρθρικά (υαλουρονικό οξύ).

Η πολυπλοκότητα των μηχανισμών δράσης είναι τέτοια που έχει φανεί ότι οι συνδυασμοί ουσιών με διαφορετικές ιδιότητες μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα από τη χορήγηση μεμονωμένων ουσιών. Για το λόγο αυτό προτείνεται η λήψη σκευασμάτων με πολλαπλά συστατικά που να ωφελούν την άρθρωση.

Η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη είναι τα βασικά συστατικά. Οδηγούν σε ανάπλαση τους χόνδρους των αρθρώσεων και μειώνουν τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας, συνήθως εντός μερικών εβδομάδων από την έναρξη της θεραπείας. Ειδικότερα, η χονδροϊτίνη συνιστάται από την ESCEO και άλλες ευρωπαϊκές οδηγίες ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τη μείωση του πόνου στις αρθρώσεις και τη βελτίωση της λειτουργικής έκπτωσης σε ασθενείς με ΟΑ.

Το μέθυλ-σουλφόνυλ-μεθάνιο (MSM) υπάρχει φυσικά στον ανθρώπινο οργανισμό και παρουσιάζει πολλές ιδιότητες (αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιαθηρωματικές, αντιοξειδωτικές). Χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια τόσο ως μονοθεραπεία όσο και σε συνδυασμούς.

Τα ιχθυέλαια παρέχουν προστατευτική δράση έναντι της καταστροφής του αρθρικού χόνδρου. Περιέχουν ω3 λιπαρά τα οποία αναστέλλουν την αύξηση των θειούχων γλυκοζαμινογλυκανών, οι οποίες θεωρούνται υπεύθυνες για την καταστροφή των βασικών δομικών στοιχείων του χόνδρου(πρωτεογλυκανών και κολλαγόνου).

Τέλος, οι βιταμίνες παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών και των αρθρώσεων. Η βιταμίνη C συμβάλλει στο φυσιολογικό σχηματισμό του κολλαγόνου για τη φυσιολογική λειτουργία των χόνδρων, η βιταμίνη D συμβάλλει στη ομοιόσταση ασβεστίου/φωσφόρου και τη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών, ενώ η βιταμίνη Κ προλαμβάνει τις ζημιές στους χόνδρους και μειώνει τις φλεγμονές στις αρθρώσεις.

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.      Comparison of GlucosaΧmine-Chondroitin Sulfate with and without Methylsulfonylmethane in Grade I-II Knee Osteoarthritis: A Double Blind Randomized Controlled Trial. Lubis AMT, Siagian C, Wonggokusuma E, Marsetyo AF, Setyohadi B.  Acta Med Indones. 2017 Apr;49(2):105-111.

1. NutraceuticalSupplements inthe Management and Prevention of Osteoarthritis Paola Castrogiovanni, Francesca Maria Trovato, Carla Loreto, Houda Nsir, Marta Anna Szychlinska, Giuseppe Musumeci. Int J Mol Sci. 2016 Dec; 17(12): 2042.