Στην προσπάθειά τους να δώσουν λύσεις στο πρόβλημα αυτό οι επιστήμονες εστίασαν αρχικά την προσοχή τους στην ανακάλυψη των ουσιών που προκαλούν την παραγωγή των ελευθέρων ριζών οξυγόνου καθώς και στην εξουδετέρωση αυτών με αντιοξειδωτικά. Την τελευταία δεκαετία ωστόσο, οι γνώσεις μας για το οξειδωτικό στρες έχουν αυξηθεί σημαντικά και πλέον θεωρείται ως αποτέλεσμα μιας διαταραχής που έχει τις ρίζες του στα γονίδια του οργανισμού και στον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζεται η έκφραση αυτών των γονιδίων.

Στο κέντρο αυτής της νέας θεώρησης βρίσκεται ένας μεταγραφικός παράγοντας που ονομάζεται Nrf2(nuclear factor-like 2). Ο παράγοντας αυτός αναφέρεται ως ο κύριος ρυθμιστής της αντιοξειδωτικής απάντησης, ρυθμίζοντας την έκφραση εκατοντάδων γονιδίων, περιλαμβάνοντας όχι μόνο τα γνωστά αντιοξειδωτικά ένζυμα, αλλά και γονίδια που ελέγχουν την ανοσολογική απάντηση σε φλεγμονές, την καρκινογένεση, και τη φυσιολογική λειτουργία των νεύρων.

Πιο συγκεκριμένα, ο Nrf2 βρίσκεται ανενεργός στα κύτταρα του οργανισμού μέχρι τη στιγμή που απελευθερώνεται από έναν ενεργοποιητή. Ακολούθως μετακινείται στον πυρήνα του κυττάρου όπου και δεσμεύεται στο DNA σε ένα σημείο που καλείται hARE (Human Antioxidant Response Element), βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού και είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση ολόκληρου του αντιοξειδωτικού συστήματος.

Η απορρύθμιση των γονιδίων που ελέγχονται από τον Nrf2 παρέχει μια λογική εξήγηση για τη σχέση μεταξύ του οξειδωτικού στρες και πάνω από 200 παθήσεων του ανθρώπινου οργανισμού (καρκίνος, σακχαρώδης διαβήτης, αθηροσκλήρωση, γήρανση και νευροεκφύλιση- ν.Alzheimer, ν.Parkinson, πολλαπλή σκλήρυνση, αυτισμός).
Η ενεργοποίηση του Nrf2 γίνεται πρωτίστως από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Φαίνεται ωστόσο ότι μια μεγάλη ποικιλία τροφών είναι ισχυρότατοι ενεργοποιητές του μεταβολικού αυτού μονοπατιού. Οι τροφές αυτές έχουν τη δυνατότητα να αυξάνουν άμεσα την ικανότητα του οργανισμού να κινητοποιεί τα ενδογενή αντιοξειδωτικά συστήματα παρέχοντας τη μέγιστη αντιοξειδωτική προστασία.

Τα συμπληρώματα διατροφής που δρουν με αυτόν τον τρόπο, δηλαδή μέσω ενεργοποίησης του Nrf2, παρέχουν πολύ μεγαλύτερη προστασία έναντι των ελευθέρων ριζών οξυγόνου συγκριτικά με τα καθιερωμένα αντιοξειδωτικά  συμπληρώματα διατροφής.
Μελέτες έχουν δείξει ότι μεταξύ των διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής – ενεργοποιητών του Nrf2, η σουλφοραφάνη υπερτερεί. Το χαμηλό μοριακό βάρος και η λιπόφιλη φύση της ουσίας την κάνουν να παρουσιάζει υψηλότερη βιοδιαθεσιμότητα (και συνεπώς κι αποτελεσματικότητα) σε σχέση με τα υπόλοιπα συμπληρώματα διατροφής που επίσης ενεργοποιούν τον Nrf2.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.The Nrf2-Antioxidant Response Element Signaling Pathway and Its Activation by Oxidative Stress Truyen Nguyen, Paul Nioi, and Cecil B. Pickett. J Biol Chem. 2009 May 15; 284(20): 13291–13295.
2.Nrf2-ARE pathway: An emerging target against oxidative stress and neuroinflammation in neurodegenerative diseases. Buendia I, Michalska P, Navarro E, Gameiro I, Egea J, León R. Pharmacol Ther. 2016 Jan;157:84-104.
3.Sulforaphane and Other Nutrigenomic Nrf2 Activators: Can the Clinician’s Expectation Be Matched by the Reality? Christine A. Houghton, Robert G. Fassett, and Jeff S. Coombes. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. Volume 2016 (2016), Article ID 7857186

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ