Τα τελευταία χρόνια οι αναφορές για χαμηλά επίπεδα και έλλειψη βιταμίνης D στο δυτικό κόσμο σε συνδυασμό με τις πολλές ευεργετικές για την υγεία επιδράσεις της βιταμίνης, έχουν ως αποτέλεσμα το κέντρισμα του ενδιαφέροντος των επιστημόνων, των ΜΜΕ και της κοινωνίας.

Η βιταμίνη D συμμετέχει ενεργά στο μεταβολισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου και είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών, ενώ παράλληλα υπάρχουν ενδείξεις ότι βοηθούν ποικιλοτρόπως την υγεία βρεφών, παιδιών και ενηλίκων.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D (25-OH Vitamin D <25 nmol/L) εμφανίζεται συχνά μεταξύ των υγιών πληθυσμών και ιδιαίτερα μεταξύ ομάδων αυξημένου κινδύνου, όπως: τα βρέφη που θηλάζουν, παιδιά και ενήλικοι με σκούρο δέρμα, παιδιά και ενήλικοι που δεν εκτίθενται επαρκώς στον ήλιο και παχύσαρκα παιδιά.

Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες τα παιδιά που ανήκουν στις υψηλού κινδύνου ομάδες θα πρέπει να λαμβάνουν από το στόμα συμπλήρωμα βιταμίνης D και η χορήγηση θα πρέπει να γίνεται υπό ιατρική επίβλεψη από παιδιάτρους. Παράλληλα, τα υγιή παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ακολουθούν υγιεινό τρόπο ζωής που θα σχετίζεται με φυσιολογικό σωματικό βάρος και περιλαμβάνει δίαιτα με τροφές που περιέχουν βιταμίνη D και δραστηριότητες εκτός σπιτιού με επαρκή έκθεση στο ηλιακό φως. Τέλος, οι επιστημονικές ενώσεις κάθε χώρας θα πρέπει να συστήνουν οδηγίες που θα έχουν ως στόχο τη βελτίωση των επιπέδων βιταμίνης D.

Στην Ελλάδα σε μελέτη που έγινε το 2017 και συμμετείχαν  2386 παιδιά ηλικίας 9-13 ετών, βρέθηκε ότι η συγκέντρωση της βιταμίνης D ήταν <30 στο 5.2% και <50 στο 52.5%. Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D ήταν συχνότερα στα κορίτσια, σε παιδιά που διέμεναν σε αστικές περιοχές και περισσότερο κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Η μελέτη έδειξε ότι παρά τη γεωγραφική θέση της χώρας μας τα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να έχουν έλλειψη βιταμίνης D και μάλιστα σε επίπεδα παρόμοια με αυτά των βόρειων Ευρωπαϊκών κρατών.

Έτσι, κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα συνιστάται η ενίσχυση της δίαιτας με τροφές που περιέχουν βιταμίνη D (λιπαρά ψάρια όπως ο σολωμός, οι σαρδέλες, ο τόνος, αλλά και το κόκκινο κρέας, το συκώτι, ο κρόκος αυγού και σκευάσματα δημητριακών) καθώς και η καθημερινή λήψη ενός συμπληρώματος με βιταμίνη D(για τουλάχιστον 6 μήνες το χρόνο- άνθρωποι με σκούρο δέρμα θα πρέπει να το λαμβάνουν για όλο το χρόνο). Η καθημερινή δόση είναι μεταξύ 400-800IU ενώ είναι σημαντικό να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες πρόσληψης και να μην υπερβαίνεται το ανώτερο επίπεδο πρόσληψης.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Vitamin D in the healthy European paediatric population. Braegger C, Campoy C, Colomb V, Decsi T, Domellof M, Fewtrell M, Hojsak I, Mihatsch W, Molgaard C, Shamir R, Turck D, van Goudoever J; ESPGHAN Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2013 Jun;56(6):692-701.

• Prevalence of vitamin D deficiency and insufficiency among schoolchildren in Greece: the role of sex, degree of urbanisation and seasonality. Manios Y, Moschonis G, Hulshof T, Bourhis AS, Hull GLJ, Dowling KG, Kiely ME, Cashman KD. Br J Nutr. 2017 Oct;118(7):550-558.

• Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, Hanley DA, Heaney RP, Murad H, Weaver CM. J Clin Endocrinol Metab 2011;96:1911-30.