Η ποιότητα της ανθρώπινης διατροφής έχει άμεση επίδραση στη λειτουργία του σώματος και του εγκεφάλου, με αρκετές μελέτες να δείχνουν την αποτελεσματικότητα της συμπληρωματικής χορήγησης  βιταμινών και μετάλλων, ιδιαίτερα των βιταμινών του συμπλέγματος Β, στην πρόληψη και την βελτίωση ασθενειών και αναπηριών.  Ακόμα και σε υγιείς ανθρώπους, η λήψη μιας πολυβιταμίνης  έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη γνωστική απόδοση και μειώνει τις καταστάσεις αρνητικής διάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, του άγχους και του στρες.

Οι βιταμίνες της ομάδας Β απαιτούνται για διάφορες διεργασίες που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των εγκεφαλικών κυττάρων, όπως στη μεθυλίωση της ομοκυστεΐνης σε μεθειονίνη (συγκεκριμένα Β6, φυλλικό οξύ (Β9) και Β12), η οποία είναι απαραίτητη για τη σύνθεση, την επιδιόρθωση και άλλες αντιδράσεις μεθυλίωσης στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η διακοπή αυτής της διαδικασίας μεθυλίωσης οδηγεί σε συσσώρευση ομοκυστεΐνης, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την πιθανότητα φλεγμονής του εγκεφαλικού φλοιού, οξειδωτικού στρες και επακόλουθης βλάβης στα μιτοχόνδρια και τους κλώνους του DNA. Αυτή η αύξηση της ομοκυστεΐνης και η επακόλουθη νευρική βλάβη, συνδέονται με ελλείμματα στη γνωστική απόδοση.

Ο χρόνος λήψης της πολυβιταμίνης παίζει σημαντικό ρόλο. Έτσι σε υγιείς ενήλικες, που έλαβαν μια πολυβιταμίνη με βιταμίνες του συμπλέγματος Β σε υψηλές δόσεις  για 3 μήνες μειώθηκαν οι αρνητικές καταστάσεις της προσωπικής καταπόνησης, σύγχυσης και κατάθλιψης. Η λήψη πολυβιταμίνης για ένα μήνα έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις καταθλιπτικές καταστάσεις, το άγχος και την κούραση, ενώ η λήψη για 9 εβδομάδες μείωσε την κόπωση και βελτίωσε την απόδοση κατά τη διάρκεια μιας γνωστικής εργασίας . Ακόμα και η λήψη για μια εβδομάδα βελτίωσε την απόδοση της εργασίας.

Η βελτίωση της γνωστικής απόδοσης είναι συγκεκριμένη για ένα έργο. Για παράδειγμα, η συμπλήρωση βελτίωσε την άμεση ανάκληση, τη νοητική ταχύτητα και τη δυνατότητα εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων, αλλά όχι τη συλλογιστική ή την λεκτική ευχέρεια ενώ δεν έχει αναφερθεί βελτίωση στο χρόνο αντίδρασης ή στη μνήμη.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μια πολυβιταμίνη δεν μπορεί με κανένα τρόπο να αντικαταστήσει μια υγιεινή καλά ισορροπημένη διατροφή. Ο κύριος σκοπός μιας πολυβιταμίνης είναι να καλύψει τα διατροφικά κενά και παρέχει μόνο ένα κομμάτι από την τεράστια ποικιλία υγιεινών θρεπτικών συστατικών και χημικών που βρίσκονται φυσικά στα τρόφιμα. Δεν μπορεί να προσφέρει φυτικές ίνες ή τη γεύση και την απόλαυση των τροφίμων τόσο βασικών για μια βέλτιστη διατροφή.

Ωστόσο, οι πολυβιταμίνες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο όταν οι διατροφικές απαιτήσεις δεν ικανοποιούνται μόνο μέσω της διατροφής, καθώς και σε ομάδες υψηλού κινδύνου για διατροφικά κενά. Παρέχουν εύκολα απορροφήσιμες ουσίες (τουλάχιστον 10 βιταμίνες ή μέταλλα με ένα ευρύ φάσμα δόσεων) και ο μόνος κίνδυνος από τη λήψη τους είναι η υπερδοσολογία. Αυτός είναι και ο λόγος που βρίσκονται μεταξύ των πιο κοινά χρησιμοποιούμενων συμπληρωμάτων (40% των ανδρών και γυναικών δηλώνουν ότι λαμβάνουν πολυβιταμίνη).

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

The Effect of a High-Dose Vitamin B Multivitamin Supplement on the Relationship between Brain Metabolism and Blood Biomarkers of Oxidative Stress: A Randomized Control Trial. Talitha C. Ford, Luke A. Downey, Tamara Simpson,Grace McPhee, Chris Oliver, and Con Stough. Nutrients. 2018 Dec; 10(12): 1860.