Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι μία από τις πιο διαδεδομένες παθήσεις στους ηλικιωμένους. Τόσο τα οστά που συμμετέχουν στην άρθρωση όσο και ο αρθρικός υμένας εμφανίζουν μεταβολικές και δομικές αλλαγές με την εξέλιξη της πάθησης με αποτέλεσμα την προοδευτική απώλεια αρθρικού χόνδρου, η οποία συνοδεύεται από σχηματισμό νέου οστού και ίνωση του αρθρικού θύλακα (σκλήρυνση).

Μέχρι τώρα, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι φυσικοθεραπείες αποτελούσαν την πρώτη γραμμή αντιμετώπισης και ακολουθούνταν από τη χορήγηση αναλγητικών και ΜΣΑΦ. Αυτοί οι παράγοντες ωστόσο προκαλούν μόνο ανακούφιση των συμπτωμάτων και δεν επηρεάζουν τη φυσική πορεία της νόσου.

Υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι συγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής αλλάζουν τη φυσική πορεία της οστεοαρθρίτιδας. Μεταξύ αυτών δεσπόζουν η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη.

Πρόκειται για δύο φυσικά συστατικά που εμφανίζονται να διεγείρουν τα κύτταρα του αρθρικού χόνδρου για να παράγουν νέο κολλαγόνο και πρωτεογλυκάνες. Επειδή συμμετέχουν στην παραγωγή των συστατικών στοιχείων του φυσιολογικού χόνδρου, θεωρείται ότι βοηθούν τον οργανισμό να επιδιορθώνει τον χόνδρο που έχει καταστραφεί από οστεοαρθρίτιδα.

Νέα στοιχεία δείχνουν ότι μπορούν και τροποποιούν τη φλεγμονώδη διεργασία. Πιο συγκεκριμένα, η γλυκοζαμίνη προκαλεί μείωση του φλεγμονώδους μεσολαβητή nf-κB, ενώ η χονδροϊτίνη συνδέεται με ειδικούς μεμβρανικούς υποδοχείς και μπλοκάρει τη μεταφορά των μηνυμάτων φλεγμονής.

Με τον τρόπο αυτό έχει φανεί ότι μπορεί να τροποποιούν την εξέλιξη της νόσου, κάτι που βασίζεται σε αντικειμενικές μετρήσεις των αρθρικών διαστημάτων από ακτινογραφικές μελέτες.

Οι πιο πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα, το καλό προφίλ ασφαλείας που διαθέτουν και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής που προκαλούν. Έτσι, σήμερα, η λήψη γλυκοζαμίνης και χονδροϊτίνης προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Ομάδα Οστεοπόρωσης και Οστεοαρθρίτιδας (European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis and Osteoarthritis) ως πρώτη γραμμή θεραπείας για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.

Ιδιαίτερο όφελος έχουν ασθενείς με συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας, ούτως ώστε να περιοριστεί η μακροχρόνια ή η επαναλαμβανόμενη χορήγηση φαρμάκων, όπως τα αντιφλεγμονώδη, η κατάχρηση των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε ιατρογενείς βλάβες. Εάν δεν υπάρχει βελτίωση των συμπτωμάτων εντός 6 μηνών θα πρέπει να διακόπτονται.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

What is the current status of chondroitin sulfate and glucosamine for the treatment of knee osteoarthritis? Henrotin Y, Marty M, Mobasheri A. Maturitas. 2014 Jul;78(3):184-7.