Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) είναι μια από τις πιο κοινές παθήσεις του ανώτερου πεπτικού. Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι ο οπισθοστερνικός καύσος(καούρα) και το αίσθημα παλινδρόμησης υγρών ιδιαίτερα κατά την κατάκλιση, που εμφανίζονται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Ο επιπολασμός της νόσου ποικίλλει και, ανάλογα με την περιοχή του κόσμου, μπορεί να επηρεάσει από λίγο έως και πάνω από το 30% ενός ενήλικου πληθυσμού.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως προκαρκινικές καταστάσεις και αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου. Η φαρμακοθεραπεία θεωρείται ως η θεραπεία πρώτης γραμμής σε ασθενείς με ΓΟΠΝ, αλλά οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη διατροφή, αποτελούν σημαντικό στοιχείο που υποστηρίζει τη θεραπεία της νόσου.

Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόσου. Μεταξύ αυτών, υπάρχουν μη τροποποιήσιμοι (ηλικία, φύλο, γενετικοί παράγοντες) και τροποποιήσιμοι παράγοντες. Οι τελευταίοι περιλαμβάνουν το υπερβολικό σωματικό βάρος, τη μέτρια/υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, τη μεταγευματική και έντονη σωματική δραστηριότητα, καθώς και την έλλειψη τακτικής φυσικής δραστηριότητας.

Πολλές μελέτες υποδεικνύουν ότι τα λιπαρά, τα τηγανητά, τα όξινα- ιδιαίτερα ο χυμός πορτοκαλιού και γκρέιπφρουτ, τα πικάντικα τρόφιμα/προϊόντα, οι ντομάτες και κονσέρβες ντομάτας, η σοκολάτα, ο καφές και το τσάι, τα ανθρακούχα ποτά και το οινόπνευμα είναι τροφές που πυροδοτούν την έναρξη συμπτωμάτων. Επιπλέον οι διατροφικές συνήθειες όπως το ακανόνιστο μοτίβο και  ο μεγάλος όγκος γευμάτων καθώς και η κατανάλωση γευμάτων λίγο πριν τον ύπνο μπορεί να συσχετίζονται με τα συμπτώματα της ΓΟΠ.

Συγκεκριμένες δίαιτες που μειώνουν τους κοινούς πυροδοτητές της ΓΟΠ, συμπεριλαμβανομένων των απλών σακχάρων και λιπών και αυξάνουν την πρόσληψη φυτικών ινών, μπορούν να προσφερθούν σε ασθενείς που αναζητούν έναν πιο ολοκληρωμένο διατροφικό σχεδιασμό. Για παράδειγμα η Μεσογειακή Διατροφή, η οποία περιλαμβάνει υψηλή πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως και ακόρεστων λιπαρών, μελετήθηκε πρόσφατα σε μια μεγάλη ομάδα ασθενών και έδειξε χαμηλότερη αναφερόμενη συχνότητα εμφάνισης συμπτωμάτων ΓΟΠΝ.

Η τρέχουσα αντίληψη είναι πάντως ότι οι δίαιτες θα πρέπει να εξατομικεύονται για τους ασθενείς με βάση τα συμπτώματα. Ο χειρισμός του μεγέθους του γεύματος, του χρόνου και της συνολικής σύνθεσης των συστατικών του φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικός από τις δίαιτες που εξαιρούν τροφές. Έμφαση πρέπει να δίνεται στη μείωση του μεγέθους του γεύματος, της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες και της πρόσληψης τροφής αργά το βράδυ. Τέλος, τα διατροφικά πρότυπα θα πρέπει να είναι μέρος ενός συνολικού σχεδίου κατά της παλινδρόμησης που περιλαμβάνει πρόσθετες τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής, όπως διακοπή του καπνίσματος, απώλεια βάρους και ανύψωση του κεφαλιού του κρεβατιού σε άτομα με νυχτερινά συμπτώματα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Body weight, lifestyle, dietary habits and gastroesophageal reflux disease. Davide Festi, Eleonora Scaioli, Fabio Baldi, Amanda Vestito, Francesca Pasqui, Anna Rita Di Biase, and Antonio Colecchia. World J Gastroenterol. 2009 Apr 14; 15(14): 1690–1701.
2. Diet and gastroesophageal reflux disease: role in pathogenesis and management. Curr Opin Gastroenterol. 2017 Mar;33(2):107-111. Sajiv Sethi, Joel E Richter