Αλλάξτε τρόπο ζωής & Διατροφής

Με τον όρο γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση(ΓΟΠ) ορίζεται η παθολογική παλινδρόμηση των γαστρικών υγρών στον οισοφάγο τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα που οδηγεί σε συμπτώματα, όπως το αίσθημα καύσου και παλινδρόμησης υγρών, σε βλάβες του βλεννογόνου του οισοφάγου αλλά και σε μακροχρόνιες επιπλοκές όπως ο οισοφάγος Barrett.

Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) είναι μια συνηθισμένη πάθηση, ιδιαίτερα στη Δύση (αφορά το 10-20% του πληθυσμού), με τη συχνότητα να αυξάνεται συνεχώς.

Πρόκειται για πάθηση με πολυπαραγοντική αιτιολογία, στην παθογένεση της οποίας συμμετέχουν τόσο ανατομικοί όσο και λειτουργικοί παράγοντες. Ο κύριος παθογενετικός μηχανισμός θεωρείται ότι είναι η παροδική χαλάρωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα(ΚΟΣ) που ευθύνεται για την πλειοψηφία των παλινδρομικών επεισοδίων. Άλλοι μηχανισμοί είναι ο μειωμένος βασικός τόνος του ΚΟΣ, η κινητική δυσλειτουργία του οισοφάγου ή/και του στομάχου, γενετικοί και περιβαλλοντικοί  παράγοντες.

Μεταξύ των περιβαλλοντικών παραγόντων, ο τρόπος ζωής ενοχοποιείται συχνά για την εμφάνιση ΓΟΠΝ. Πιο συγκεκριμένα, η παχυσαρκία, οι κακές διατροφικές συνήθειες, η έλλειψη συστηματικής άσκησης και το κάπνισμα φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο παλινδρόμησης. Ωστόσο, ο ακριβής μηχανισμός δράσης δεν είναι ξεκαθαρισμένος και οι ευεργετικές επιδράσεις συγκεκριμένων αλλαγών του τρόπου ζωής είναι υπό αμφισβήτηση.

Με τα έως τώρα δεδομένα, υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να συνδεθεί η παχυσαρκία με τη ΓΟΠΝ, όπως συγκεκριμένα συμπτώματα και ενδοσκοπικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, υπάρχουν πλέον αποδείξεις ότι η ελεγχόμενη απώλεια βάρους(με δίαιτα ή με χειρουργείο) επιφέρει σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα της ΓΟΠΝ. Οριστικά δεδομένα ακόμα δεν υπάρχουν σε ότι αφορά συγκεκριμένες τροφές και πρόκληση παλινδρόμησης. Η μέτρια φυσική δραστηριότητα δρα ευεργετικά, ενώ οι εργώδεις ασκήσεις μπορεί να είναι επικίνδυνες για τα άτομα με προδιάθεση.

Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες, οι αλλαγές του τρόπου ζωής θα πρέπει να υιοθετούνται από ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΓΟΠΝ. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι οι εξής:

• Μικρά και συχνά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, το τελευταίο γεύμα αργά το απόγευμα και όχι το βράδυ
• Αποφυγή κατάκλισης μετά το γεύμα
• Ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού κατά την κατάκλιση
• Διακοπή καπνίσματος
• Αποφυγή αλκοόλ
• Αποφυγή βαριών και λιπαρών γευμάτων
• Καθημερινή άσκηση, αποφυγή της έντονης σωματικής καταπόνησης.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Body weight, lifestyle, dietary habits and gastroesophageal reflux disease. Davide Festi, Eleonora Scaioli, Fabio Baldi, Amanda Vestito, Francesca Pasqui, Anna Rita Di Biase, and Antonio Colecchia. World J Gastroenterol. 2009 Apr 14; 15(14): 1690–1701.