Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε λαχανικά, ψάρια και ελαιόλαδο, σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης των περισσότερων νοσημάτων που εμφανίζονται με την πάροδο της ηλικίας και περιλαμβάνουν το μεταβολικό σύνδρομο και τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Η ελαιοευρωπαΐνη, μια πολυφαινόλη που ανευρίσκεται στο ελαιόλαδο και τα φύλλα της ελιάς, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων τα τελευταία έτη λόγω των ευεργετικών της επιδράσεων. Ενώ οι τρόποι με τους οποίους λειτουργεί έχουν διερευνηθεί και στο εργαστήριο και στον οργανισμό, περισσότερες μελέτες απαιτούνται για να κατανοηθεί ο προστατευτικός μηχανισμός λειτουργίας της και η περαιτέρω ανάπτυξή της ως θεραπευτικό εργαλείο.

Η ελαιοευρωπαΐνη και ο ενεργός μεταβολίτης της, η υδροξυτυροσόλη, έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για κάποιες από τις δράσεις του ελαιολάδου.

Η ελαιοευρωπαΐνη είναι γνωστή για την ικανότητά της να μειώνει την αρτηριακή πίεση και τα φύλλα της ελιάς χρησιμοποιούνται παραδοσιακά στη θεραπεία της ήπιας ή μέτριας υπέρτασης. Πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν το μηχανισμό με τον οποίο επέρχεται αυτή η μείωση. Βρέθηκε λοιπόν, ότι η μείωση επέρχεται γιατί η ελαιοευρωπαΐνη προστατεύει μια περιοχή του εγκεφάλου, τον υποθάλαμο, από οξειδωτικό στρες. Αυτή η επίδραση όταν χορηγείται ελαιοευρωπαΐνη είναι εμφανής τόσο πριν όσο και μετά την εμφάνιση υπέρτασης, κάτι που αποδεικνύει ότι η ουσία αυτή αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη στρατηγική τόσο για να προλάβει όσο και να θεραπεύσει την αρτηριακή υπέρταση.

Πλέον της υπέρτασης η ελαιοευρωπαΐνη διαθέτει καρδιοπροστατευτικές, ηπατοπροστατευτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές, αντιμικροβιακές, αντι-ιικές, αντι-αγγειογενετικές και νευροπροστατευτικές ιδιότητες και ως εκ τούτου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε πολλές καταστάσεις. Πιο συγκεκριμένα, μειώνει την οξειδωτική βλάβη σε μια περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζεται ως επί το πλείστον από την νευροεκφύλιση στη νόσο Parkinson, προλαμβάνει την τοξική συσσώρευση του αμυλοειδούς και της πρωτεΐνης Tau, που εμπλέκονται στη νόσο Alzheimer, αναστέλλει πρωτεΐνες που υπερεκφράζονται σε καρκινικές παθήσεις και ασκεί χημειοπροφυλακτική δράση σε καρκίνους του εντέρου. Επιπλέον, η ελαιοευρωπαΐνη έχει φανεί ότι αναστέλλει το μεταβολικό μονοπάτι mTOR, η απορρύθμιση του οποίου αποτελεί κοινό παρονομαστή σε νευροεκφυλιστικά νοσήματα, καρκίνους, σακχαρώδη διαβήτη και τη φυσιολογική γήρανση.

Παρά τις πολλές ευεργετικές δράσεις της ελαιοευρωπαΐνης θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε υποτασικούς ασθενείς γιατί μπορεί να μειώσει ακόμα περισσότερο την πίεση, ενώ μεγάλη προσοχή χρειάζεται στη συγχορήγηση με φάρμακα για την πίεση και το σάκχαρο αφού ενισχύει τη δράση τους. Γι αυτό η χορήγησή της θα πρέπει να γίνεται αφού συμβουλευόμαστε τον ιατρό μας.

Οι απρόσμενες ευεργετικές δράσεις και μοναδικές ιδιότητες της ελαιοευρωπαΐνης παρέχουν την επιβεβαίωση για συνέχιση της χρήσης και μελέτη αυτού του συστατικού κλειδιού της Μεσογειακής διατροφής. Μελλοντικές μελέτες χρειάζονται για καλύτερη κατανόηση των κυτταρικών δικτύων που εμπλέκονται στις διάφορες προστατευτικές δράσεις της ελαιοευρωπαΐνης.

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Oleuropein, unexpected benefits! Wenyan Sun, Bess Frost, and Jiankang Liu. Oncotarget. 2017 Mar 14; 8(11): 17409.