Υπάρχουν δεδομένα ότι οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, όχι μόνο οδηγούν σε πρόωρους θανάτους, αλλά φαίνεται να συνδέονται και με την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών. Για την ακρίβεια φαίνεται ότι η ποιότητα της διατροφής σχετίζεται με τον κίνδυνο ανάπτυξης διαταραχών όπως το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και η κατάθλιψη.

Η υιοθέτηση διατροφικών αλλαγών έχει προταθεί ως μέτρο πρόληψης και θεραπείας αυτών των διαταραχών. Κατά τις προηγούμενες δεκαετίες υπήρξε ενδιαφέρον για την πιθανή χρησιμότητα των ω-3 λιπαρών οξέων και του φυλλικού στις διαταραχές διάθεσης, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός παρατηρήσεων σχετικά με την πρόσληψη μεμονωμένων θρεπτικών συστατικών ή τροφών. Μόλις την τελευταία δεκαετία ωστόσο, δημοσιεύθηκαν μελέτες που συσχετίζουν το σύνολο της διατροφής με τα πιο κοινά ψυχιατρικά νοσήματα.

Τα δεδομένα πληθαίνουν επίσης για τη χρησιμότητα ορισμένων συμπληρωμάτων διατροφής ως συμπληρωματικών θεραπειών σε ψυχιατρικά νοσήματα ή ως μονοθεραπείας σε καταστάσεις όπως το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής, ενώ νέες μελέτες αναδεικνύουν το ρόλο του ανοσοποιητικού συστήματος, του οξειδωτικού στρες και του μικροβιώματος του εντέρου ως στόχους κλειδιά για τις διατροφικές επεμβάσεις. Ένα μεγάλο πρόβλημα ωστόσο αποτελεί η ετερογένεια των μελετών αυτών.

Είναι κοινά παραδεκτό ότι σε πολλά από τα νοσήματα αυτά διαπιστώνονται οριακές ελλείψεις βιταμινών και μετάλλων, εύρημα που δε γνωρίζουμε αν οφείλεται σε ανεπαρκείς δίαιτες ή στα ίδια τα νοσήματα. Είναι πιθανό ότι αυτές οι ελλείψεις όχι μόνο συμβάλλουν στις κλινικές εκδηλώσεις αλλά αποτελούν και εμπόδιο στη θεραπευτική διαδικασία. Έτσι, από πολλούς προτείνεται η λήψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων προκειμένου να καλυφθούν τα μικρά διατροφικά κενά, καθώς και η λήψη αντιοξειδωτικών (φλαβονοειδή) και προβιοτικών.

Φυσικά, θα πρέπει πάντα να δίνεται έμφαση στους περιορισμούς της διατροφικής αλλαγής για την πρόληψη και τη θεραπεία των ψυχιατρικών νοσημάτων. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη ή άλλα ψυχιατρικά νοσήματα, οι οποίοι έχουν πολύ καλές διατροφικές συνήθειες και είναι «μεταβολικά» υγιείς. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των διαταραχών αυτών είναι πολύπλοκοι και η διατροφική αλλαγή θα πρέπει να θεωρείται ως μέρος των αλλαγών, μαζί με τη διακοπή του καπνίσματος και την άσκηση, που μπορούν να ωφελήσουν την ψυχική υγεία.

Η αναγνώριση των βιολογικών μηχανισμών που μεσολαβούν στη σχέση της διατροφής με τα νοσήματα αποτελεί πρόκληση για τους επιστήμονες και το όχημα με το οποίο η Διατροφική Ψυχιατρική θα βοηθήσει περισσότερο στην αντιμετώπιση των ψυχιατρικών διαταραχών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Nutritional Psychiatry: Where to Next? Felice N. Jacka. EBioMedicine. 2017 Mar; 17: 24–29.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ