Πρόκειται για μια σειρά νοσολογικών οντοτήτων που μοιράζονται το κοινό υπόβαθρο της διαταραχής στην πρόσληψη της τροφής ή της παθολογικής συμπεριφοράς σε θέματα που σχετίζονται με την τροφή. Μεταξύ αυτών, η νευρική ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία αποτελούν τις σημαντικότερες διαταραχές.

Η νευρική ανορεξία είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση λήψης τροφής ή μειωμένη επιθυμία για φαγητό, διαστρέβλωση της εικόνας του σώματος (ο ασθενής θεωρεί πως είναι παχύς και επιμένει συνεχώς να προσπαθεί να χάσει κιλά) και έντονη φοβία μήπως αυξηθεί το βάρος. Η πάθηση αυτή αφορά το 0.5%-1% του πληθυσμού και οδηγεί σε σημαντική μείωση της μάζας σώματος (BMI<17).

Στην ψυχογενή βουλιμία υπάρχει αυξημένη, ανεξέλεγκτη, πρόσληψη τροφής, η οποία ακολουθείται από διαταραχή της συμπεριφοράς (με τη μορφή εμέτων μετά το φαγητό, εντατικής άσκησης και χρήση καθαρτικών και διουρητικών). Η επίπτωσή της είναι μεταξύ 2-4% στις νέες γυναίκες και φαίνεται ότι ξεκινά σε μεγαλύτερες ηλικίες από την νευρική ανορεξία.

Όλες οι διαταραχές πρόσληψης τροφής έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία που περιλαμβάνουν την καχεξία καθώς και καρδιακές, γαστρεντερικές και νευροψυχιατρικές παθήσεις (με τη θνητότητα στη νευρική ανορεξία να φτάνει τους 5.1 θανάτους/1000 ασθενείς).

Η αιτιολογία αυτών των καταστάσεων παραμένει ασαφής. Βιολογικοί, ψυχολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες θεωρούνται ότι συμμετέχουν στην αιτιοπαθογένεια. Κάποιες από τις διαταραχές που παρατηρούνται, σχετίζονται με ανεπάρκειες σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά. Πολλές μελέτες που εστιάζουν στη νευροβιολογική δυσλειτουργία θεωρούν ότι τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να φανούν χρήσιμα στην αντιμετώπιση αυτών των νοσημάτων.

Χρήσιμο είναι να εστιάσουμε στις κύριες διατροφικές ελλείψεις που παρουσιάζουν αυτοί οι ασθενείς.

• Ηλεκτρολύτες: οι διαταραχές τους οφείλονται στους εμετούς και τη χρήση καθαρτικών και διουρητικών. Παρατηρείται υποκαλιαιμία, υπασβεστιαιμία, υπομαγνησιαιμία και υποφωσφαταιμία.
• Σίδηρος: οι πτωχές δίαιτες, αλλά και η αιμόλυση που εμφανίζουν αυτοί οι ασθενείς μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλά επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό.
• Βιταμίνη Α: σε κάποιους ασθενείς είναι μειωμένη λόγω μειωμένης πρόσληψης, ενώ σε άλλους αυξημένη λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης άλλων θρεπτικών συστατικών που χρειάζονται για το σωστό μεταβολισμό της.
• Βιταμίνη Β1: εμφανίζεται μειωμένη και η έλλειψή της μπορεί να επιδεινώσει τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα, ειδικά σε όσους πίνουν και αλκοόλ.
• Φυλλικό οξύ
• Βιταμίνη Β12
• Βιταμίνη C
• Βιταμίνη D

Γνωρίζοντας ότι οι φαρμακευτικές θεραπείες είναι μερικώς αποτελεσματικές σε αυτούς τους ασθενείς, θα ήταν χρήσιμο να προτείνουμε επιπρόσθετες στρατηγικές που θα στοχεύουν στη διόρθωση των διατροφικών ελλείψεων και την αναστροφή των υποκείμενων βιολογικών δυσλειτουργιών.
Από αυτή την οπτική, χρήσιμη θεωρείται (συμπληρωματικά της κύριας θεραπείας) ηχορήγηση συμπληρωμάτων που περιέχουν «απαραίτητα» αμινοξέα, η χορήγηση βιταμινών Β1, C και D καθώς και πολυβιταμινούχων σκευασμάτων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Nutritional supplements in eating disorders. Díaz-Marsá M, Alberdi-Páramo I, Niell-Galmés L. ActasEspPsiquiatr. 2017 Sep;45(Supplement):26-36.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ