Η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και χαρακτηρίζεται από προοδευτική αποδόμηση της μήτρας(matrix) του χόνδρου, σκλήρυνση των οστών της αρθρώσεως και σχηματισμό οστεοφυτών,. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο επιπολασμός της οστεοαρθρίτιδας, ιδιαίτερα των μεγάλων αρθρώσεων (κυρίως  γόνατο και ισχίο), προβλέπεται να αυξηθεί, ενώ επί του παρόντος, αναδεικνύεται ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα δημόσιας υγείας που επηρεάζει περίπου το 10% των ανδρών και το 18% των γυναικών άνω των 60 ετών.

Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι η προχωρημένη ηλικία, η γενετική προδιάθεση, η παχυσαρκία, η φλεγμονή και η υπερβολική μηχανική φόρτιση προδιαθέτουν στην εμφάνιση και εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας. Οι δομικές αλλαγές έχουν ως αποτέλεσμα πόνο στις αρθρώσεις και δυσκαμψία, πρήξιμο και ευαισθησία, που μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε αναπηρία και να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Οι στρατηγικές θεραπείας της ΟΑ περιλαμβάνουν τόσο μη φαρμακολογικές όσο και φαρμακολογικές θεραπείες. Μεταξύ των φαρμακολογικών θεραπειών, τα αναλγητικά και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) αποτελούν τις τρέχουσες θεραπευτικές επιλογές λόγω της αποτελεσματικότητάς τους. Ωστόσο, λειτουργούν ως συμπτωματικές θεραπείες χωρίς να προσφέρουν τροποποίηση της φυσικής πορείας της νόσου και ενοχοποιούνται για πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες, κυρίως από το γαστρεντερικό ή/και το καρδιαγγειακό σύστημα. Για το λόγο αυτό, η προσοχή έχει στραφεί σε νέες θεραπείες, οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τα κλινικά συμπτώματα με καλύτερη ανεκτικότητα και προφίλ ασφάλειας.

Η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη είναι φυσικές ενώσεις που λειτουργούν ως τα κύρια υποστρώματα στη βιοσύνθεση της πρωτεογλυκάνης. Θεωρείται ότι η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη απορροφώνται εν μέρει και στη συνέχεια φτάνουν στις αρθρώσεις, ανακουφίζοντας τον πόνο και επιβραδύνοντας το ρυθμό καταστροφής των αρθρώσεων και την απώλεια του χόνδρου. Είναι δύο παράγοντες που δρουν δυνητικά ή θεωρητικά ως χονδροπροστατευτικοί .

Με βάση μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 η κατανάλωση χονδροϊτίνης σε ορισμένες δοσολογίες έχει θετική επίδραση στην ανακούφιση του πόνου και στη βελτίωση της λειτουργίας της άρθρωσης.  Ωστόσο, οι μελέτες που ακολούθησαν είχαν αντικρουόμενα αποτελέσματα και γέννησαν αμφιβολίες.

Η πιο πρόσφατη μελέτη το 2018 έδειξε ότι η χονδροϊτίνη στη συνιστώμενη δοσολογία είναι πιο αποτελεσματική από το εικονικό φάρμακο για την ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της φυσικής λειτουργίας, ενώ η γλυκοζαμίνη έδειξε σημαντική επίδραση στην αντιμετώπιση της δυσκαμψίας. Όσον αφορά την ασφάλεια, και οι δύο ενώσεις ήταν καλά ανεκτές.

Η μελέτη αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες, οι οποίες αναγνωρίζουν στην γλυκοζαμίνη και τη χονδροϊτίνη την αποτελεσματικότητα, το καλό προφίλ ασφαλείας που διαθέτουν και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής που προκαλούν. Έτσι, σήμερα, η λήψη τους προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Ομάδα Οστεοπόρωσης και Οστεοαρθρίτιδας (European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis and Osteoarthritis) ως πρώτη γραμμή θεραπείας για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Effectiveness and safety of glucosamine and chondroitin for the treatment of osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. Xiaoyue Zhu, Lingli Sang, Dandong Wu, Jiesheng Rong, and Liying Jian. J Orthop Surg Res. 2018; 13: 170.