Η Βιταμίνη Β6 ανακαλύφθηκε το 1934 και έχει έως τώρα συσχετισθεί με πάνω από 140 ενζυματικές λειτουργίες. Αν και ο ρόλος της επεκτείνεται, είναι ιδιαιτέρως γνωστή για τη σημαντική της λειτουργία στη σύνθεση των κυριότερων νευροδιαβιβαστών όπως της ντοπαμίνης, της σεροτονίνης και του γ-αμινοβουτυρικού οξέως(GABA).

Το γ-αμινοβουτυρικό οξύ, γνωστό στη βιβλιογραφία σαν GABA, είναι ένα αμινοξύ που αποτελεί τον κύριο ανασταλτικό νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο. Είναι από τους σημαντικότερους και σε μεγαλύτερη συγκέντρωση βρισκόμενους ανασταλτικούς νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο. Παράγεται ενδογενώς από γλυκόζη και το αμινοξύ γλουταμίνη.

Η ικανότητα της πυριδοξίνης να ρυθμίζει τα επίπεδα GABA και του γλουταμικού οξέως, της προσδίδει νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Εφόσον το GABA λειτουργεί ανασταλτικά, είναι επόμενο ότι η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως οι επιληπτικές κρίσεις, ενώ η χορήγηση Β6 ή GABA μπορεί να συμβάλει   στο τερματισμό  ένός επεισοδίου επιληπτικής κρίσης.

Εξάλλου, η χορήγηση πυριδοξίνης θεωρείται απαραίτητη κατά τη διάρκεια της κύησης για την φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου του νεογνού(πιθανά μέσω του ίδιου μηχανισμού), ενώ η πιο σαφής ένδειξη χορήγησης είναι σε βρέφη στη θεραπεία κρίσεων που εξαρτώνται από πυριδοξίνη- μια γενετική ανωμαλία που δεν ανταποκρίνεται στα συνήθη αντιεπιληπτικά φάρμακα.

Λόγω της σημαντικής της λειτουργίας ως συνένζυμο σε μονοπάτια υπεύθυνα για τη σύνθεση νευροδιαβιβαστών και μυελίνης, η έλλειψη Β6 μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη λειτουργία του κεντρικού και του περιφερικού νευρικού συστήματος.  Έτσι, σε κλινικό επίπεδο στην έλλειψη Β6 αποδίδονται συμπτώματα όπως η επηρεασμένη γνωσιακή λειτουργία, οι επιληπτικές κρίσεις, η κατάθλιψη, η πρώιμη γήρανση των νευρώνων(από το κεντρικό ΝΣ), το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, παραισθησίες, αίσθημα καύσου και άλλες δυσαισθησίες(από το περιφερικό ΝΣ).

Η έλλειψη Β6 δεν είναι συχνό φαινόμενο, υπάρχουν όμως κάποιες ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως για παράδειγμα οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς και οι εγκυμονούσες γυναίκες. Στις ομάδες αυτές η χορήγηση Β6 είναι πολύ χρήσιμη και συμμετέχει στη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος και στην καλύτερη αντιμετώπιση νευρολογικών συμπτωμάτων.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

B Vitamins in the nervous system: Current knowledge of the biochemical modes of action and synergies of thiamine, pyridoxine, and cobalamin. Calderón-Ospina CA, Nava-Mesa MO. CNS Neurosci Ther. 2019 Sep 6.