Η γήρανση θεωρείται ότι είναι ένας από τους παράγοντες κινδύνου για χρόνιες ασθένειες που ευθύνονται για μεγαλύτερη νοσηρότητα, θνησιμότητα και υγειονομική περίθαλψη παγκοσμίως. Τέτοιες χρόνιες ασθένειες είναι η αθηροσκλήρωση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι περισσότεροι καρκίνοι, ο διαβήτης, η νεφρική ανεπάρκεια, η χρόνια πνευμονοπάθεια, η οστεοπόρωση, οι αρθρίτιδες, ο οφθαλμικός καταρράκτης, η άνοια και οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Η γήρανση κάνει επίσης τους ανθρώπους επιρρεπείς σε λοιμώξεις καθώς μειώνεται η ανοσία τους καθώς και η δυνατότητα γρήγορης ανάρρωσης.

Η σύγχρονη θεώρηση αποσκοπεί στην ανεύρεση νέων θεραπειών που στοχεύουν άμεσα στην γήρανση σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν τα νοσήματα που αυτή επιφέρει. Η εύρεση αντιγηραντικών φαρμάκων που θα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά είναι ένα στοίχημα που απασχολεί τους επιστήμονες παγκοσμίως, με το ενδιαφέρον τους να επικεντρώνεται κυρίως στις αντιοξειδωτικές ουσίες.

Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που δρουν δεσµεύοντας και εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, δηλαδή το τελικό προϊόν της οξειδωτικής αντίδρασης, µετατρέποντάς τες σε µη τοξικές για τον οργανισμό. Η μόνιμη αύξηση των ελευθέρων ριζών οξυγόνου είναι ο μηχανισμός στον οποίο αποδίδεται η έναρξη και η πρόοδος της γήρανσης ενώ ευθύνεται για την εμφάνιση των περισσοτέρων  παθήσεων  μέσω των οξειδωτικών βλαβών που προκαλούν και της αλληλεπίδρασης με τα μιτοχόνδρια.

Κυριότεροι εκπρόσωποι των αντιοξειδωτικών είναι οι βιταµίνες, τα φλαβονοειδή καθώς και ουσίες που ευοδώνουν την παραγωγή ενδογενών αντιοξειδωτικών συστημάτων. Ωστόσο, οι πλέον υποσχόμενες αντιοξειδωτικές ουσίες στον τομέα της αντιγήρανσης  είναι η ρεσβερατρόλη και η κουρκουμίνη.

Η ρεσβερατρόλη βελτιώνει τη μυϊκή λειτουργία, προάγει τον καλύτερο μεταβολισμό των λιπιδίων και επιφέρει ευεργετικές αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου. Η προσθήκη της στη φαρμακευτική θεραπεία της υπέρτασης έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα, χωρίς να χρειαστεί άλλο φάρμακο, ενώ παράλληλα προστατεύει το ήπαρ. Επιπλέον, κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι βελτιώνει τις εγκεφαλικές και γνωσιακές λειτουργίες ιδιαίτερα σε ασθενείς με διαβήτη.

Η κουρκουμίνη βελτιώνει την προσοχή και τη μνήμη κατά τη βραχεία χορήγηση, ενώ όταν χορηγείται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα βελτιώνει τη διάθεση και μειώνει την σωματική κόπωση. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι προκαλεί βελτίωση στη μνήμη κάτι που οφείλεται σε αναστολή της συγκέντρωσης νευροπαθολογικών ουσιών στον εγκέφαλο.

Τόσο η ρεσβερατρόλη όσο και η κουρκουμίνη είναι ασφαλείς χωρίς σημαντικές παρενέργειες. Μεγαλύτερες κλινικές μελέτες απαιτούνται φυσικά για να κατανοηθεί πλήρως η αποτελεσματικότητά τους σε παθήσεις που σχετίζονται με το γήρας.

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.      Emerging Anti-Aging Strategies – Scientific Basis and Efficacy. Shetty AK, Kodali M, Upadhya R, Madhu LN. Aging Dis. 2018 Dec 4;9(6):1165-1184.

2. Health benefits of resveratrol administration Sabina Galiniak, David Aebisher, Dorota Bartusik-Aebisher Acta Biochim Pol. 2019 Feb 28;66(1):13-21.

3.      Targets of curcumin. Hongyu Zhou, Christopher S. Beevers, and Shile Huang.Curr Drug Targets. 2011 Mar 1; 12(3): 332–347.