Η κατάσταση κατά την οποία το μαγνήσιο του αίματος είναι σε χαμηλά επίπεδα ονομάζεται υπομαγνησιαιμία. Αυτή η διαταραχή μπορεί να παρατηρηθεί σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, νεφρολιθίαση, οστεοπόρωση και καρδιαγγειακά νοσήματα. Σχεδόν πάντα, οφείλεται σε αυξημένες γαστρεντερικές ή και νεφρικές απώλειες.

Ο υποσιτισμός αποτελεί σημαντική αιτία υπομαγνησιαιμίας ιδιαίτερα σε ασθενείς που εμφανίζουν και διάρροιες. Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο για τη δράση της θειαμίνης. Η μειωμένη πρόσληψη μαγνησίου μέσω της τροφής στους αλκοολικούς (που συχνά παρουσιάζουν και διάρροιες) οδηγεί σε κλινικά σημαντική υπομαγνησιαιμία γιατί η έλλειψη θειαμίνης προκαλεί την εμφάνιση του συνδρόμου Wernicke-Korsakoff (εξασθένιση της εκμάθησης και της μνήμης, ψύχωση και κινητικά προβλήματα).

Το μεγαλύτερο μέρος της απορρόφησης του μαγνησίου γίνεται στο λεπτό έντερο, με αποτέλεσμα νοσήματα που βλάπτουν τη λειτουργία του να αποτελούν συχνές αιτίες υπομαγνησιαιμίας (φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, χειρουργεία λεπτού εντέρου, σύνδρομα δυσαπορρόφησης κ.α.).

Η πιο συχνή νεφρική απώλεια μαγνησίου παρατηρείται στη χρήση διουρητικών (αγκύλης, θειαζιδικών, ωσμωτικών διουρητικών) και γι’ αυτό τα επίπεδα μαγνησίου στους ασθενείς αυτούς θα πρέπει να παρακολουθούνται. Τέλος, αναστολείς αντλίας πρωτονίων, αντιβιοτικά και χημειοθεραπευτικά φάρμακα αυξάνουν τις νεφρικές απώλειες του μαγνησίου (Αμινογλυκοσίδες, Αμφοτερικίνη, Κυκλοσπορίνη, Cisplatin, Pentamidine).

Τα πιο συχνά κλινικά συμπτώματα της υπομαγνησιαιμίας αφορούν το νευρομυϊκό και το καρδιαγγειακό σύστημα, με αποτέλεσμα να έχουμε ευερεθιστότητα, αλλαγές επιπέδου συνείδησης, τρόμο και σπασμούς. Η υπομαγνησιαιμία μπορεί να προκαλέσει διάφορες αρρυθμίες και η υπόνοια της διάγνωσης τίθεται, με την εμφάνιση χαρακτηριστικών αλλαγών στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Συχνά τέλος, το πρώτο εύρημα είναι η εμφάνιση υποκαλιαιμίας και υπασβεστιαιμίας, λόγω μετακίνησης καλίου και ασβεστίου από τα οστικά κύτταρα.

Η χορήγηση μαγνησίου σε ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία είναι ασφαλής, ακόμη και σε μεγάλες δόσεις. Η παρενέργεια της χορήγησης αυξημένων δόσεων μαγνησίου από το στόμα είναι η εκδήλωση διάρροιας. Σε απειλητική για τη ζωή υπομαγνησιαιμία, το μαγνήσιο χορηγείται ενδοφλέβια.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Magnesium in Prevention and Therapy. Gröber U, Schmidt J, Kisters K. Nutrients. 2015 Sep 23;7(9):8199-226.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤZΟΣ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ