Το φθινόπωρο και ο χειμώνας είναι οι εποχές που το ανοσοποιητικό σύστημα δοκιμάζεται. Καθώς οι χειμερινοί μήνες πλησιάζουν, απαιτούνται λύσεις προκειμένου ο οργανισμός να μπορέσει να καταπολεμήσει την κούραση αλλά και τις εποχικές ιώσεις. Ανάμεσα στους συχνότερους ιούς που κυκλοφορούν αυτή την περίοδο είναι οι ιοί που ευθύνονται για τις ρινοφαρυγγίτιδες και τις αμυγδαλίτιδες. Ο ιός της γρίπης και οι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδες είναι επίσης εδώ. Επιπλέον και αυτή τη χρονιά, μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην COVID-19, η οποία εξακολουθεί να  έχει μεγάλη μεταδοτικότητα.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σχεδιασμένο να μας «υπερασπίζεται» απέναντι σε εκατομμύρια βακτήρια, μικρόβια, ιούς, τοξίνες και παράσιτα που εισβάλουν στον οργανισμό. Παράγοντες όπως η ηλικία, η κακή διατροφή, η κόπωση και το χρόνιο στρες, μπορούν να το αποδυναμώσουν. Ορισμένες συνήθειες έχουν επίσης αρνητική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, με καλύτερο παράδειγμα το κάπνισμα. Στον αντίποδα, απλές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να μας προστατεύσουν. Μερικές από αυτές είναι:

• Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι τροφές πλούσιες σε βιταμίνες και ψευδάργυρο, ενώ περιέχουν και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά / φυτοχημικές ουσίες(β-καροτένιο, ρεσβερατρόλη και άλλα φλαβονοειδή και πολυφαινόλες) που έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία έναντι πολλών ιογενών παθήσεων. Η βιταμίνη C θεωρείται από τις πλέον αντιοξειδωτικές ουσίες και δεν θα πρέπει να απουσιάζει από τη διατροφή. Τροφές πλούσιες σε προβιοτικά (γιαούρτι, ψωμί με προζύμι, κεφίρ) είναι σημαντικό να λαμβάνονται καθώς νεότερες μελέτες δείχνουν ότι η φυσιολογική βακτηριακή χλωρίδα του εντέρου συμμετέχει ενεργά στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού.
• Η βιταμίνη D είναι πολύ σημαντική για την άμυνα του οργανισμού και όταν υπάρχει έλλειψη τα κύτταρα του ανοσοποιητικού δεν μπορούν να ενεργοποιηθούν και να καταπολεμήσουν σοβαρές λοιμώξεις. Στην Ελλάδα τους καλοκαιρινούς μήνες οι ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη D καλύπτονται λόγω της ηλιοφάνειας. Τους χειμερινούς μήνες θεωρείται σωστός ο προσδιορισμός των επιπέδων βιταμίνης D και η κάλυψη των αναγκών με κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Ειδικότερα, η καθημερινή ή εβδομαδιαία χορήγηση βιταμίνης D φαίνεται ότι προστατεύει από τις λοιμώξεις του αναπνευστικού.
• Η άσκηση ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα με πολλούς τρόπους. Δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το ποδήλατο, τα ομαδικά αθλήματα ωφελούν και μας καθιστούν ανθεκτικότερους στις λοιμώξεις. Η καθημερινή, όχι εξαντλητική, άσκηση είναι ιδανική.
• Τέλος, μεγάλη σημασία έχει ο καλός ύπνος. Ο καλός και επαρκής ύπνος ενισχύει το ανοσοποιητικό ενώ αντίθετα η έλλειψη ύπνου αυξάνει τις πιθανότητες ασθένειας και μειώνει τη δυνατότητα αντίστασης στους ιούς.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Vitamin D crucial to activating immune defenses. University of Copenhagen. ScienceDaily. ScienceDaily, 8 March 2010.
2. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. Adrian R Martineau et al. BMJ. 2017; 356: i6583. Published online 2017 Feb 15.
3. Sleep and immune function. Pflugers Arch.2012; 463(1): 121–137.Luciana Besedovsky, Tanja Lange, and Jan Born