Για μερικούς ανθρώπους η άνοιξη σημαίνει ανανέωση, αλλά για τους πάσχοντες από αλλεργίες σημαίνει ρουθούνισμα, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Οι αλλεργίες – με συμπτώματα που κυμαίνονται από τη ρινική συμφόρηση και την αλλεργική ρινίτιδα έως το άσθμα και τη δερματίτιδα – είναι σημάδι επηρεασμένης ανοσολογικής λειτουργίας. Οι αλλεργικές αντιδράσεις είναι αποτέλεσμα έκθεσης σε περιβαλλοντικές ουσίες (τροφές, σκόνη, ακάρεα, γύρη) και χαρακτηρίζονται από την σημαντική ενεργοποίηση κυττάρων από μια ειδική ανοσοσφαιρίνη (IgE), που με τη σειρά τους οδηγούν σε υπερπαραγωγή ισταμίνης και ακραίες φλεγμονώδεις αντιδράσεις.

Ειδικά η αλλεργική ρινίτιδα είναι μια πολύ συχνή πάθηση. Οι τρέχουσες εκτιμήσεις δείχνουν ότι περισσότερα από 50 εκατομμύρια άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, κάνοντάς την, την πιο διαδεδομένη χρόνια πάθηση σε ασθενείς ηλικίας κάτω των 18 ετών. Οι πάσχοντες αναφέρουν συχνά κόπωση και συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού, ενώ φαίνεται πως μπορεί να μεταπέσει σε χρόνια ιγμορίτιδα. Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν στις αρχές της άνοιξης και να παραμείνουν μέχρι τα τέλη του φθινοπώρου.

Οι θεραπείες εκλογής, όπως τα αντιισταμινικά και τα αποσυμφορητικά φάρμακα, μπορούν να προκαλέσουν πολλές ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως υπνηλία ή ζάλη.  Τα συμπληρώματα διατροφής φαίνεται πως τροποποιούν την ανοσιακή αντίδραση του οργανισμού χωρίς να συνοδεύονται από τις παρενέργειες των φαρμάκων και αποτελούν μια καλή εναλλακτική στην αντιμετώπιση των εποχιακών αλλεργιών.

Η βιταμίνη C αναστέλλει την έκκριση ισταμίνης από τα λευκά αιμοσφαίρια.  Φαίνεται να υπάρχει μια αντίστροφη σχέση μεταξύ των επιπέδων ασκορβικού οξέος στα επίπεδα πλάσματος και της ισταμίνης. Οι μελέτες δείχνουν ότι η από του στόματος συμπλήρωση της βιταμίνης C μπορεί αξιόπιστα να μειώσει τα επίπεδα ισταμίνης στο αίμα, ενώ αντίθετα, τα επίπεδα της βιταμίνης C, της βιταμίνης Ε, του χαλκού και του ψευδαργύρου ήταν σημαντικά χαμηλότερα στην ομάδα της χρόνιας ιγμορίτιδας σε σύγκριση με τους υγιείς.

Η επιγαλλοκαχετίνη (EGCG) είναι η πιο σημαντική ουσία που βρίσκεται στο τσάι και βελτιώνει τις αλλεργίες σε κυτταρικό επίπεδο μειώνοντας τη φλεγμονή. Η δράση της αποδίδεται σε δέσμευση και αναστολή της δράσης του IgE υποδοχέα που αποτελεί κομβικό σημείο για όλη τη διαδικασία της αλλεργικής αντίδρασης.

Η κερσετίνη βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, όπως τα κρεμμύδια και τα μήλα. Η αντιφλεγμονώδης δράση της φαίνεται να είναι αποτέλεσμα των αντιοξειδωτικών και ανασταλτικών της επιδράσεων στα ένζυμα που παράγουν φλεγμονή. Ειδικότερα, μειώνει την παραγωγή της περιοστίνης, μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με τη φλεγμονή των αναπνευστικών οδών. Επιπλέον, η κερσετίνη σταθεροποιεί τα ιστιοκύτταρα, τα οποία αναστέλλουν την απελευθέρωση ισταμίνης. Η αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας με κερσετίνη φαίνεται να έχει συγκρίσιμα αποτελέσματα με τα αντιισταμινικά. Σε μια μικρή μελέτη δόθηκε ένα σκεύασμα ρινικού εκνεφώματος που περιείχε εκχύλισμα κερσετίνης αμέσως μετά την εμφάνιση χαρακτηριστικών αλλεργικών ρινικών συμπτωμάτων. Όλοι οι ασθενείς εμφάνισαν ταχεία και σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα των ρινικών συμπτωμάτων, συγκρίσιμη με την επίδραση των αντιισταμινικών σκευασμάτων. Η επίδραση έγινε αισθητή μέσα σε λίγα λεπτά μετά τη χορήγηση και διήρκεσε αρκετές ώρες.

 

Θανάσης Καραμούντζος MD, MSc

Ειδικός Γαστρεντερολόγος

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.      Common Respiratory Diseases. David Kilgore, Wadie Najm. Prim Care. 2010 Jun; 37(2): 297–324.

2.      A comprehensive review of vitamin C . Murray MT. Amer J Nat Med 1996; 3:8-21.

3.      Quercetin is more effective than cromolyn in blocking human mast cell cytokine release and inhibits contact dermatitis and photosensitivity in humans. Weng Z et al. PLoS One. 2012;7(3):e33805.